A

abato:

abade, apez

abdiki:

abdikatu

abelo:

erle

abio:

izei [zuhaitza]

abnegacio:

pairamen

abonanto:

harpidedun

abrikoto:

albarikoke

absoluta:

berezko, guzizko

absolvi:

absolbatu

absolvo:

barkamendu oso

abstrakti:

abstraditu

abunda:

jori, ugari

acida:

garratz, samin

aĉetaĵo:

erosketa

aĉeti:

eros,i,ten

adapti:

egokitu, moldatu

adiaŭ:

agur

adicii:

gehitu [matematika]

adicio:

kondu, kontu

adjektivo:

adjektibo, izenlagun

administri:

administratu

admiri:

miretsi

adori:

adoratu, ahuspez agur

adreso:

helbide, zuzenbide

adverbo:

adberbio

advokato:

abokatu

aero:

aire

afabla:

xalo

afero:

auzi, eginbehar, gai, kontu

afiŝo:

kartel, pankarta

aflikti:

nahigabetu

agapo:

agape

agato:

agata

agavo:

pita [landarea]

agendo:

agenda

agento:

agente

agi:

aritu, ekin

agiti:

eragin, irakutzi

aglo:

arrano

agrabla:

atsegin, goxo

agresi:

jo, kolpatu

agrikulturisto:

laborari

agrikulturo:

laborantza

aĝo:

adin

ajlo:

baratxuri

ajn:

edozein, edozer

aĵo:

gauz

aĵoj:

puska

akacio:

arkazia

akceli:

azeleratu

akcenti:

azentua jarri

akcepti:

har,tu,tze, onar,tu,tze

akceptinda:

atsegingarri

akcesora:

akzesorio [adjektiboa]

akcidento:

istripu

akiri:

-az jabetu

aklami:

txalotu

akompananto:

laguntzaile

akompani:

lagundu, lagun egin

akordiono:

akordeoi

akra:

mingotz, zorrotz

akrido:

oti [intsektua]

akrobato:

akrobata

akso:

ardatz

aktiva:

aktibo, eraginkor, gogatsu

aktivi:

ihardun

aktoro:

aktore, jokolari

akurata:

orduko, ordutsu

akuŝi:

erditu

akuta:

zorrotz

akuzi:

salatu

akvarelo:

akuarela

akvario:

arrainontzi

akvedukto:

ubide

akvo:

ur [edatekoa]

al:

-aren gana, -ra, -rantz, -rengana, -renganatz, -ri

al ili:

heieri, horien

al mi:

niri

al ni:

guri

al tiuj:

hauieri

al vi:

zu ganat, zuri

alarmo:

alarma

albino:

albino

albumo:

albun

aldoni:

gehitu

aleno:

ezten [gailua]

aleo:

etorbide [kalea]

algebro:

aljebra

algo:

auka

alia:

beste, beste bat

alie:

bestela

alkoholo:

alkola

alkovo:

logela

alkutimiĝi:

ohitu

almenaŭ:

behintzat, gutxienez

almozo:

erremusina, limosna

alno:

haltza

alo:

hegal

alpako:

alpaka [aberea]

alpisto:

mendigoizale

alporti:

ekar,ri,tze

alta:

altu, garai, gora

altaro:

aldare

alteco:

goratasun

alterna:

txandakako

alto:

gora

altvalora:

baliotsu

aludi:

aipatu, ukitu

alumeto:

misto, pospolu

aluno:

alunbre

alveni :

heldu

ama:

amodiozko

amara:

kirets, mikatz, mingots

amaso:

pila, pilo

amata:

maite

amatoro:

zale

ambaŭ:

biak

amboso:

ingude

ambulanco:

anbulantzia

amelo:

ameba

amen:

amen

Amerikano:

amerikano

amforo:

anfora

ami:

maitatu

amiko:

adiskide, lagun

amnestio:

amnistia

amorfa:

amorfo

ampleksa:

zabal

ampolo:

anpulo, bonbila

amuza:

jostakin

amuzi:

dibertitu

analizi:

analizatu

analoga:

antzeko

anaso:

ahate

anĉovo:

antxoa, bokart

anekdoto:

autu-mautu, pasadizo

anemio:

anemia

angilido:

angula, angura

angilo:

aingira, angira

angla:

ingles

angulo:

angelu, xoko, zoko

anĝelo:

aingeru

animo:

arima

anizo:

anis

ankaŭ:

baita, ere, ...ere bai, halaber

ankoraŭ:

oraindik, oraino

ankro:

aingura

anonci:

iragarri

ansero:

antzarra

anso:

eskuleku, euskarri

anstataŭ:

orde, ordez, -ren ordez

anstataŭo:

aldagailu

antaŭ:

aintzinean, aitzin, lehen, -ren aurrean

antaŭ-:

aintzinetik

antaŭe:

aitzinean, lehen

antaŭen:

aitzina

antaŭhieraŭ:

herenegun

antaŭlonge:

aspaldi

antaŭpago:

aitzin diru

antaŭtago:

bezpera

anticipi:

aurretik eman

antikva:

aintzinako, zahar

anuso:

ipurtzulo, uzki

apaĉo:

apatxe

aparta:

aparteko, bereizi

aparteco:

berezitasun

aparteni:

-rena izan

apenaŭ:

ia, ozta

apendico:

apendize, eranskin, gehigarri

aperi:

ager,tu,tze, azaldu

aplaŭdi:

txalo egin

apliki:

aplikatu

apogi:

jarri, sostengatu

apostola:

apostoliko

apostolo:

apostolu

apotekisto:

botikari, botikario

apoteko:

botika denda, farmazia

Aprilo:

apiril

apro:

basurde

aprobi:

aprobatu, zuzenetsi

apud:

hurbil, ondo, -ren ondoan

apude:

ondo, ondoan

arakido:

kakahuete

araneo:

armiarma

aranĝi:

konpondu

arbaro:

baso, oihan

arbitra:

nahierarako

arbitracio:

arbitraia

arbo:

arbola, zuhaitz

arbohakisto:

haizkolari

ardeo:

koartza [hegaztia], lertxoin

ardezo:

arbel

areo:

area, azalera

aresti:

atxilotu

argilo:

buztin

arĝenta:

zilarrezko

arĝento:

zilar

arkado:

arku [zutabe gainekoa]

arkiduko:

artzaduke

arkipelago:

artxipelago

arkivo:

artxibo

arko:

arku

armeo:

armada

armi:

armatu

aro:

area, talde

aroganta:

argoi, harro

arsenalo:

armategi

artifiko:

artifizio

artiklo:

merkantzia

artiko:

artikulazio, juntura

artikolo:

artikulu

artilerio:

artileria

artiŝoko:

alkatxofa, orburu

arto:

arte

-as:

ari

aserti:

baieztatu

asfalto:

asfalto

asfiksio:

itodura

asigni:

asinatu, egokitu

asimili:

asimilatu, bereganatu

aso:

bateko [kartatan]

asocio:

elkargo, elkarte

asparago:

frantses porru, zainzuri

aspiri:

nahi ukan

aspirino:

azpirina

ataki:

eraso egin

atenci:

atentatu

atendi:

igurikatu, itxaron

atenti:

adi egon

atento:

kasu

atestanto:

lekuko

atesti:

testifikatu

atesto:

agiri

atingi:

atzeman, jadetsi, lortu

atleto:

atleta

atomo:

atomo

atribui:

iratxeki, -ri egon

aŭ:

ala, edo, edota, nahiz

aŭdaca:

ausart

aŭdi:

entzun,entzute

aŭguro:

augurapen

Aŭgusto:

abuztu, agorril

aŭskulti:

entzun

aŭtent(ik)a:

egiazko

aŭtobuso:

autobus

aŭto(mobilo):

auto, berebil, kotxe

aŭtoro:

egile

aŭtuno:

udazken

avantaĝo:

abantail

avara:

zuhur

avelo:

hur, ur [fruitua]

aveno:

olo

aventura:

abenturazko

avenuo:

etorbide, ibilbide

averti:

oharterazi

aviadilo:

hegazkin

aviado:

hegazkintza

avida:

antsiatu, gogatsu

avino:

amatxi, amona

avizi:

abisatu

avo:

aitatxi, aitona

azeno:

asto

azilo:

babesetxe

B

babuŝo:

babutxa

bakŝiŝo:

eskupeko

balai:

ekortu, erratza pasatu

balasto:

axaleko gauza, lastra, zamakeria

balbuti:

zezeldu, zizekatu

baldakeno:

erresel [ohezerua eta]

baldaŭ:

laster, sarri

baleno:

balea

balgo:

hauspo

balkono:

zabaltza

balo:

dantzaldi

balzamo:

baltsamo, gantzugailu

banano:

banana

banĉambro:

mainugela

bandaĝo:

benda, xingola

banderolo:

paperezko gerriko [aldizkariak eta biltzekoa]

bandito:

bandidu

bando:

talde

bani:

bainatu

bankedo:

oturuntza

bankiero:

bankari, bankujabe

banko:

banketxe, banko

bano:

mainu

banujo:

mainontzi

bapti:

bataiatu

bapto:

bataio

barakti:

gogor egin [norbaitekin, zerbaitekin], indar egin

barbo:

bizar

barelo:

kupel

bari:

tartea hartu [enbazo egin]

bariero:

langa mugikor

barikado:

barrikada

barilo:

hesi

barko:

txalupa

baseno:

urmahel

bastono:

bastoi, bastoin

batali:

burrukatu

bataliono:

batailoi

batato:

batata

baterio:

bateria

bati:

jo,te,nen, taupatu

bato:

ukaldi

bazaro:

azoka, merkatu

baziliko:

basilika

bazo:

oinarri [zentzu guztietan]

beata:

dohatsu, jondoni, saindu

bebo:

haurtxo

bedaŭri:

deitoratu, negarreztatu

bedaŭrinde:

zorigaitzez

beko:

moko

bela:

eder, polit

bendo:

zinta

beni:

bedeinkatu, benedikatu

benko:

alki, aulki

beno:

esker on

benzino:

ezantza

benzinstacio:

ezantzategi

bero:

baia, garau

besto:

abere, abelburu, animalia

beto:

erremolatxa

betono:

ormigoi

betulo:

urki

bezoni:

behar, behar ukan

bezono:

behar

biciklado:

txirrindularitza

bicikleto:

bizikleta

biciklisto:

txirrindulari

biciklo:

txirrindula

bieno:

ondasun

biero:

garagardo

bilanco:

balantze

bilardo:

bilare

bildo:

irudi

bileto:

bileta, bilete, txartel

bindi:

azaleztatu, koadernatu

binoklo:

begibitako(ak)

birdo:

hegazti, txori, xori

blanka:

txuri, xuri, zuri

blankigi:

xuri,tu,tze

blato:

labezomorro

bleki:

oihu egin, orroe egin [animaliek]

blinda:

itsu

blindigi:

itsutu

blito:

zerba [barazkia]

bloko:

bloke

blonda:

horail, ilehori

blovi:

putz egin

blua:

urdin

bluzo:

brusa

bobeno:

harilko

bofilino:

erren

bofilo:

suhi

bofratino:

koinata

bofrato:

koinatu

boji:

zaunka egin

boksi:

boxeatu

boli:

irakin

bolŝeviko:

boltxebike

bombo:

bonba

bombono:

onon

bona:

on, ona

bonan ŝancon !:

suerte on

bone:

ongi

bonfarto:

on, osasun

bono:

ontasun

bonodoro:

usain on

bonvole:

othoi

bonvolu:

otoi, plazer baduzu

bopatrino:

amaginarreba

bopatro:

aitaginarreba

bordo:

bazter, ertz, hegi

bori:

zulatu

borso:

burtsa

botelo:

boteil, botila

boto:

bota

bovaĵo:

idiki

bovidaĵo:

ahatxeki, aratxeki

bovido:

ahatxe, aratxe, txahal, xahal

bovino:

behi

bovlo:

gatelu

bovo:

idi

braceleto:

besoko, uhal, ukaieko

braĝo:

ikazbizi, txingar

brako:

beso

brakseĝo:

besalki

branĉo:

adar [zuhaitzak]

brando:

pattar

brankardo:

anda, arkuts

brano:

birrin [irinetikoa], zahi

brasiko:

aza

breĉo:

ormazulotzar

bredi:

abereak hazi, landareak zaindu

bremso:

arrasta, balazta, galga

breto:

apal, zapalda

brili:

diztiratu

brilianto:

harribizi [bitxia]

broĉo:

orratz, zarrailu

brodi:

brodatu

brogi:

galdarraztatu, uretan erre [urez]

bronzo:

brontze

broso:

eskubila

broŝuro:

folieto, liburuska

brovo:

bekain

bruli:

erre,e,tze [sutan egon]

bruna:

beltzaran

bruo:

hots, zarata

brusto:

bular

bruto:

abere

bubo:

alproja

buĉejo:

harategi

buĉi:

akabatu [abereak], lepamoztu

budeno:

odolki

budĝeto:

aurrekontu

budo:

kabina, zaintetxola

bufo:

apo

bukedo:

floka, sorta

buklo:

ile kiribil

buko:

belarri [gerrikokoa]

bulbo:

tipula

buljono:

salda

bulko:

opil

bulo:

bola

bulteno:

boletin

bulvardo:

ibilbide

bunta:

koloreaniztun

buo:

buia [itsasokoa]

burĝo:

burgu

burĝono:

mendu, txerto

burnuso:

txabusina

buŝo:

aho

buŝtuko:

zapi

butero:

burra, gurin

butiko:

denda

butono:

botoi, botoin

C

caro:

tsar [Errusiakoa]

cedi:

amore eman

celi:

-ra jo, -rako nahia ukan

cent:

ehun

cent du:

ehun-ta-bi

cent unu:

ehun-ta-bat

centiaro:

zentiarea

centigramo:

zentigramo

centimetro:

zentimetra

centralo:

zentral [eraikina]

centro:

erdi, erdialde, erdigune, zentru

cepo:

tipula

cerbo:

burmuin, burumuin, garaun

certa:

benetako, egiazko, fida, segur, ziur

certe:

segur

cerviko:

garondo, lepagain

cervo:

orein

ci:

hi

cico:

ditiburu

cidonio:

irasagar

cidro:

sagardo, sagarno

cifero:

zifra

cigano:

ijito

cigaredo:

zigarreta, zigarro

cigaro:

puru, zigarro

cigno:

zisne

cikado:

txirrita

cikatro:

orbain

ciklo:

ziklo

cikonio:

amiamo, zikoina

cikorio:

txikoria

cimo:

imutxa, tximitxa

cindro:

errauts, hauts, hautserre

cindrujo:

hautsontzi

cinika:

ziniko

cipertubero:

txufa

cirkelo:

konpas

cirklo:

zirkulu

cirkulero:

berripaper, eskribu

cirkuli:

zirkulatu

cirkumcido:

zirkuntzisio

citadelo:

gotorleku

citi:

aipatu

citrono:

limoi, zitroin

civilizi:

zibilizatu

Ĉ

ĉagreni:

nahigabetu

ĉambristino:

gelari

ĉambro:

ganbara, gela

ĉampiono:

txapeldun

ĉapelo:

kapela, xapel

ĉapitro:

atal, kapitulu

ĉapo:

kurlo, txapel

ĉar:

-(e)lako, bait, zeren

ĉarma:

xarmangarri

ĉarniro:

erro [ate eta lehioetakoa]

ĉaro:

gurdi, idazmakinako karro, orga

ĉarpentisto:

zurgin

ĉasgardisto:

ihizizain

ĉasi:

ehizatu, ihizi

ĉaso:

ehiza

ĉasta:

kastu

ĉe:

-(e)an, ondoan, -ren etxean

ĉe-:

hemen

ĉefa:

nagusi

ĉefanĝelo:

arkanjelu

ĉefo:

buruzagi, nagusi, zuzendari

ĉefpastro:

erretor

ĉefsacerdoto:

apez nagusi

ĉeko:

txeke

ĉelo:

gelaska, laukitxo [mahaigaineko jokoetakoa]

ĉemizo:

alkondara, atorra

ĉeno:

kadena, katea

ĉerizarbo:

gerezi ondo

ĉerizo:

gerezi

ĉerko:

hilkutxa, zerraldo

ĉerpi:

atera, likidoak atera

ĉesi:

bukatu, eten

ĉevalblekado:

irrintzina

ĉevalido:

behor ume

ĉevalino:

behor

ĉevalo:

zaldi

ĉi tie:

hemen

ĉi tio:

hau

ĉi tiu:

hau, hauien, huna hemen

ĉi tiuj:

hemengo

ĉiam:

beti

ĉiamdaŭra:

betiko

ĉie:

non nahi, nun-nahi, orotan

ĉiela:

goiko, zeruko

ĉieleniro:

zeruratze

Ĉieliro:

Salbatore

ĉielo:

zeru

ĉifi:

higatu, maraztu, zimur,tu,tze

ĉifono:

piltzar, trapu, zarpail

ĉifro:

zifra

ĉikani:

lardaskatu, nahasi

ĉio:

dena, oro

ĉiopova:

guzialdun, guziz boteretsu

ĉirkaŭ:

inguru, -ren inguruan

ĉirkaŭurbo:

hiri bazter

ĉirpi:

txirritxio egin

ĉiu:

bakoitz, guzi

ĉiufoje:

aldi bakotxean

ĉiuj:

denek, guziak

Ĉiuj Sanktuloj:

Omiasaindu

ĉiutaga:

eguneko

ĉizi:

zizelka,tu,tze

ĉokolado:

txokolate, xokoleta

ĉu ?:

ote da ?

D

daktilo:

datil

dalio:

dalia

damaĝi:

alferrik galdu, hondatu, kalte egin

damaĝo:

kalte

damao:

dama [basahuntza]

damno:

heriotze

dancejo:

dantzatoki

danci:

dantza egin

dancistino:

dantzari

dancisto:

dantzari

danco:

dantza

danĝero:

arrisku

danki:

eskerrak eman, eskertu

danko:

esker

dankon:

milesker

dato:

data

datreveno:

urte buru, urtemuga, urteurren

datreveno de naskiĝo:

sortegun

daŭri:

iraun,te,nen

daŭrigi:

jarraitze

de:

-(e)k [nork egina], -(e)tik, -(r)en, -tarik, ganik

de ĉi tio:

huntarik

de kiam:

noizko

de kie:

nongo

de kiu:

nortaz

de l'mondo:

munduko

de longe:

aspaldian

de paco:

bakezko

de post:

geroztik

de tempo al tempo:

noiztenka

de tie:

hortik

de tie ĉi:

hemendik

debato:

debate

debila:

ahul

Decembro:

abendu

decidi:

erabaki,i,tze

deĉifri:

deszifratu

dediĉi:

eskaini

dedukti:

ondorio atera, ondorioztatu

defii:

erronka egin

degelo:

urtze, urtzaldi

deĵori:

zerbitzuan egon [zainketan]

dek:

hamar

dek du:

hamabi

dek kvar:

hamalau

dek kvin:

hamabost

dek naŭ:

hemeretzi

dek ok:

hemezortzi

dek sep:

hamazazpi

dek ses:

hamasei

dek tri:

hamairu, hamahiru

dek unu:

hamaika

dekagramo:

dekagramo

dekano:

dekano

dekduo:

dotzena

deklivo:

aldapa, malda

deko:

hamar bat

dekolti:

eskotea egin [jantzigintza], eskotea moztu

dekstra:

eskuin(eko)

dekstro:

eskuin

delegi:

ordezkatu

delfeno:

izurde

delikata:

delikatu, urguri

delikto:

legehauste

deliro:

eldarnio

demandi:

galde egin, galdetu

demando:

galde

demarŝo:

arteketa, gestio

demisii:

dimititu

denove:

berriz ere

densa:

lodi, trinko, usu

dentisto:

dentista

dento:

hagin, hortz

denunci:

salatu

dependi:

-ren beharra ukan

deputi:

diputatu [aditza]

des:

hanbat

des pli bone:

hobe

desegni:

marraztu

deserto:

azkenburuko, postre

detalo:

xehetasun

detrui:

birrindu, errautsi, hondatu

detruo:

hondamendi

devi:

behar ukan

devii:

desbideratu

devo:

behar

dezerto:

basamortu

deziri:

desiratu, nahi, nahi ukan

deziro:

gogo

diablo:

deabru

diafana:

argitsu, zeharrargitsu

diagonalo:

diagonal

dianto:

krabelin

diareo:

barazko, kakapirri

diboĉo:

lizunkeria, likiskeria

difekti:

alferrik galdu, hondatu

diferenca:

ezberdin

diferenci:

bestelakoa izan, ezberdina izan

difini:

definitu, zehaztu

digesti:

digeritu

digno:

duintasun

digo:

barradera, dike

dika:

gizen, lodi

dikti:

ezarri, inposatu

dilati:

dilatatu, zabaldu

diliĝenco:

zalgurdi

dilui:

urtu

diluvo:

uholde

dimanĉo:

igande

dinastio:

dinastia

Dio:

Jainko, Jaungoiko

diocezo:

elizbarruti

diplomatio:

diplomazia

direkti:

zuzendu

diri:

erran,te,nen, esan

disciplino:

diziplina

disĉiplo:

dizipulu, ikasle

Diservo:

meza

disko:

dizka

diskodancejo:

dizkategi

diskuto:

eztabaida

disponi:

ukan, xedatu

distanco:

distantzia

distri:

entretenitu, lekoratu

disvast'igi (-iĝi):

hedatu

diveni:

antzeman, asmatu, igarri

dividendo:

dibidendu, korbona [banatzeko dirua]

dividi:

zati,tu,tze [matematika]

divizio:

zatiketa

dizerti:

desertatu, ihes egin

do:

bada, beraz

dolĉa:

ezti, goxo, gozo

dolĉe:

eztiki

dolori:

min eman

doloro:

min

domaĝa:

damu

domaĝo:

atsekabe, domaia, galera, kalte

domeno:

domino [jokoa]

domgardisto:

etxezain

domo:

etxe

donaci:

oparitu

donaco:

dohain, eskaintza

donaĵo:

dohain

doni:

eman,te

dono:

dohain, eskaintza

dorloti:

balakatu, koipatu, mainatu

dormema:

logale

dormi:

lo egin

dormigilo:

logailu

dormo:

lo

dormoĉambro:

logela

dorno:

arantz

dorsflanko:

binper

dorso:

alderantzi, atzekalde, bizkar

dozo:

dosi

dragi:

dragatu, karrakatu

dragono:

dragoi [soldadua]

drako:

dragoi, herensuge

drapo:

oihal [artilezkoa]

draŝi:

eultzitu, garia jo

drato:

alanbre, burdin-hari

dresi:

bezatu, hezi [animaliak]

drinki:

edan [alkohola]

drola:

bitxi

droni:

barneliluratu, ito,o,tze, nahasi

du:

bi

du aŭ tri:

bizpahiru

dua:

bigarren

dubi:

zalantzak egin, zalantzatan egon

dublado:

bikoizketa

dubo:

duda

ducent:

berehun, berrehun

dudek:

hogei, hogoi

dudek unu:

hogei-ta-bat, hogoi-ta-bat

dufoje:

bi aldiz

duko:

duke

dum:

anartean, artean, bitartean, -(e)nean, -t(z)ean

dum ĉiuj jarcentoj de jarcentoj:

menderen mendetan

dume:

bizkitartean

dungi:

lana eman

dungitino:

sehi

dungito:

sehi

duobla:

bikoitz

duono:

erdi

duopo:

bikote

duŝo:

dutxa

E

ebena:

lau, zelai

ebenaĵo:

zelai

ebla:

ahalezko

eble:

agian, behar bada, beharbada

eblo:

aukera

ebono:

ebano

ebria:

hordi

ebriiĝi:

horditu

eburo:

boli

eĉ pli:

are gorago

edifa:

ejenplu oneko

eduki:

haz,i,te, hezi

edziĝi:

ezkon,du,tze

edziniĝi:

ezkon,du,tze

edzino:

emazte

edzo:

senar

efektiva:

egiazko

efekto:

eragin

eferveska:

irakikor [surik gabe]

efika:

eraginkor

egala:

berdin

egaleco:

ados

eĥo:

oihartzun

ekbruligi:

pitz,tu,te

ekde kiam:

noiztik

eklezio:

eliza

ekipi:

ekipatu

ekrano:

bantaia

ekscii:

ohartu

ekskludi:

baztertu, bereizi

ekskurso:

ibilaldi, txango

ekskuzi:

desenkusatu

ekspedi:

bidali, igorri

eksplodi:

leher egin, lehertu

ekspluati:

hurrupatu, hustiratu

eksponi:

agertu [ikasgaia], azaldu, inpresionatu [argazkigintza], erakutsi [merkantziak]

ekspozicio:

erakusketa

ekster:

-(e)tik kanpo, kanpoan

ekstera:

kanpoko

eksterlando:

erbeste

ekstermi:

sakailatu

ekstrema:

muturreko, puntako

ekvatoro:

ekuadore

ekvilibro:

oreka

ekzekuti:

hil, terreatu

ekzemplero:

ale, iheki

ekzemplo:

adibide

ekzili:

erbesteratu

el:

-(e)tik [barrutik], -(e)zko, -tarik, ganik

el ĝi:

huntarik

el kie:

nondik

el la:

artetik

elasta:

elastiko

elaŭdi:

entzun

eleganta:

dotore

elekti:

aukeratu, hauta,tu,tze

elektito:

hautetsi

elektra:

elektriko

elektro:

elektrizitate

elfo:

iratxo

eliri:

atera,tu,tze, irten

ellitiĝi:

jeiki,i,tze

elokventa:

eleder

elspiro:

hasperen, hats

emajlo:

esmalte, pikailadura

embaraso:

enbarazu, larrialdi

embrio:

umeki

embusko:

enbuskada, segada

emerito:

jubilatu

emfazo:

enfasi

emocii:

hunkitu

en:

baitan, barnean, -(e)an, -(r)en barruan

en la alto:

zeru gorenetan

en tiu:

hunetan

en vi:

zutan

endivio:

endibia [landarea]

enhavi:

barnebildu, eduki

enira:

sartzeko

eniri:

sar,tu,tze

eniro:

sartze

enirpordo:

sarate

enketo:

inkesta

enlitiĝi:

oheratu

ensemblo:

konjuntu [jantziak], talde

entombigi:

ehortzi

entombigo:

ehorzketak

entrepreno:

enpresa

enui:

aspertu

envii:

inbiria ukan

episkopejo:

apezpikutegi

episkopo:

apezpiku, artzain, gotzai

epistolo:

epixtola

epizodo:

episodio

epoko:

aro, garai

er(a)o:

aro

erari:

erratu, tronpatu

eraro:

poto

erekto:

tentetze

eriko:

txilar

erinaco:

kirikino, triko

ermeno:

katazuri

ermito:

ermitau

eskadro:

eskoadra

eskadrono:

eskoadroi

eskalo:

esku-eskailera, sokazko eskailera

eskapi:

ihes egin

eskorti:

jagon, lagundu

esperi:

espero ukan, igurikatu, itxaro,tu,tze

esperi je:

sinetsi

esprimi:

adierazi

establi:

ezarri, jarri

esti:

egon, izan,te,nen

esti ...anta:

ari

estingi:

itzal,i,tze

estinta:

lehengo

estonta:

geroko

estraro:

zuzendaritza

estro:

zuzendari

estu tiel !:

agian

eŝafodo:

urkamendi

eta:

tiki

etaĝo:

estai, solairu

etapo:

etapa

etendi:

hedatu, zabaldu

eterna:

betiereko, betiko, eternal

etero:

eter

etikedo:

etiketa

eŭska:

euskal

eŭska lingvo:

euskara

eŭska manpilko:

esku pilota, eskuzko pilota

eŭska pilko:

errebote

eŭska policisto:

ertzain

eŭska svastiko:

lauburu

eŭske:

euzkarazko

Eŭskio:

Euskal Herri

eŭsko:

euskaldun

evakui:

joan [milizia]

evangelio:

ebanjelio

evolui:

eboluzionatu

ezoko:

urotso

F

fabeleto:

istorio

fabelo:

ipuin, istorio

fablo:

alegia, elazahar

fabo:

baba

fabriko:

lantegi

facila:

erraz, errex

faco:

alde [objetuena]

fadeno:

hari

fago:

pago

fajenco:

baxera, toska

fajfi:

txistu egin

fajli:

arraspatu, limatu

fajna:

xehe

fajrilo:

pizgailu

fajro:

su

fako:

atal, sail, sekzio

fakto:

egin, egitate

falĉi:

ebaki, igitaitu, segatu

falĉilo:

ihitei, sega

falango:

falange

faldi:

tolestu

faldo:

zimur

fali:

eror,i,tze, jausi

falko:

belatz [hegaztia]

falsa dentaro:

hortzorde

falsi:

faltsutu

familio:

etxekoak, familia

famo:

ospe

fandi:

urtu [metalak]

fanfaro:

txaranga

fanto:

xango

fantomo:

fantasma, mamu

farbo:

margo

farebla:

eginahala

fari:

egin,te,nen

fariĝi:

egin,te,nen, izan,te,nen

farmanto:

etxetiar

farmdomo:

borda

farmi:

errentatu

farmo:

baserri, etxalde

faro:

obra

farti:

osasunez (nola) egon

faruno:

irin

fasado:

aurrekalde [eraikinak]

fasko:

azau, azauto, haxe, sorta

fasono:

forma [jantziak], itxura

fasti:

barau egin

faŭko:

ahutz(ak)

favora:

mesedegarri

(favore) akcepti:

onhar

favoro:

maite

fazano:

faisai, faizan

fazeolo:

babarrun, ilar

fazo:

fase

febro:

sukar

Februaro:

otsail

feĉo:

ahetz, kondar, gauza mesprezagarri

federacio:

elkarte

feino:

maitagarri [ipuinetakoa]

feki:

kaka egin

feliĉa:

zoriontsu

feliĉe:

beharrik

feliĉo:

zorion

felo:

larru [animaliena]

felsako:

zahagi

felto:

feldro

femuraĵo:

ixter

femuro:

ixter, izter

fendi:

arrailatu, printzatu

fenestro:

leiho

ferio:

lanarte, opor(ak), oporraldi

fermi:

hertsi, heste, itxi

fermita:

hetsi

fero:

burdina

feroca:

anker, gogor

festi:

ospatu

festo:

jai, pesta

fetoro:

kirastasun

fiakro:

alokatzeko auto

fianĉino:

andregai

fianĉo:

senar, senargai

fiasko:

hutsopil, porrot, txulut

fibro:

zuntz

fidela:

fidel, leial, zintzo

fido:

fede, uste on

fiera:

harro

figarbo:

piko ondo

figo:

piku

fiksi:

eutsi, sostengatu

filikoj:

iratze

filino:

alaba

filio:

sukurtsal

filmisto:

zinegile

filmo:

filma, filme, pelikula

filo:

seme

fina:

gaineko

finalo:

bukaera [musika]

financo:

finantzia

fingro:

eri, erri, (be)hatz, hatzamar

fini:

amaitu, bukatu

firma:

sendo, tenkor, tinko

firm(a)o:

merkatal etxe

fiŝado:

arrantza

fiŝboato:

arrantzontzi

fiŝgardisto:

arrantzazain

fiŝhoko:

amu

fiŝisto:

arrantzale

fiŝkano:

amukana, kanabela

fiŝo:

arrain

fiŝvendejo:

arrandegi

flago:

bandera, oihal

flako:

potxingo [putzua]

flakono:

flaskotxoa

flamo:

gar

flanelo:

fanela, flanela, franela [ehun mehea]

flanko:

albo, alde, sahets

flari:

usain egin, usandu

flati:

lausengatu, zuritu

flava:

hori

flegi:

gaisoak zaindu

flegistino:

erizain

flegisto:

erizain

flegmo:

patxada

fleksi:

gakotu, uztaitu

fliki:

adabatu, adobatu

flirti:

flirteatu, politarena egin

floko:

maluta

floro:

lili, lore

florvendejo:

lorategi

flosi:

flotatu, ur gainean egon

fluge:

hegan

flugi:

hegan egin

flugilo:

hegal, hego

flui:

isuri, jariotu

flustri:

marmaratu

fluto:

txilibista, xirula

foino:

lepazuri

foiro:

azoka, peria

foje:

aldiz

fojfoje:

arteka

fojno:

albitz, sarale

fojo:

aldi

fokseno:

xipa

fokuso:

foku

folio:

hosto, orri

fondi:

ezarri, fundatu

fontano:

iturri [kale eta plazatakoa]

fonto:

iturburu, iturri [mendikoa]

for:

behera !, kanpora, urrun

forgesi:

ahantz,i,te, ahaztu

foriri:

abia,tu,tze

foriru:

habil !

forketo:

sardexka

forko:

furxeta, sarde, sardexka

formacio:

eraketa

formato:

formato, taiuera

formiko:

inurri, txingurri

formo:

forma, itxura

formulo:

esaldi

forno:

berogailu, labe

forpreni:

ken,du,tze

forrabi homon:

bahitu

forta:

azkar, gogor, indartsu

fortiri:

atera,tu,tze

forto:

indar

forviŝiĝi:

kendu

fosaĵo:

arroil

fosforeski:

fosforargitu

fosforo:

fosforo [kimika]

fosilio:

fosil

fosilo:

aitzur, haitzur

fosto:

habe, tantai, zutoin

fotografaĵo:

argazki

fotografilo:

argazkigailu

fragila:

hauskor

frago:

marobi, marrubi

frakasi:

hauts,i,te

frako:

frak

frakseno:

lizar

franĝo:

lits

franko:

libera

frapi:

jo,te,nen

frapo:

ukaldi

fratino [de fratino]:

ahizpa

fratino [de frato]:

arreba

frato [de fratino]:

neba

frato [de frato]:

anai, anaia

fratoj kaj fratinoj:

haurrideak

fraŭlino:

andereño

fraŭlo:

donado, ezkongabe, ezkongai

fremda:

arrotz, kanpotar

fremdlingvo:

erdara

fremdulo:

arrotz

freŝa:

arestiko, berri, fresko

frezi:

fresatu

fripono:

doilor, zital

friti:

frijitu

frizi:

kirimilatu, kixkor,tu,tze, kuskuilatu

frizosalono:

ilapaindegi

fromaĝo:

gasna, gazta

fronto:

aurrekalde [eraikinak], fronte [soldaduak]

frostiĝi:

hormatu

frosto:

izotz, izotzaldi, izozketa

frua:

goiztiar

frue:

goiz

fruktarbo:

ondo

frukto:

fruta

frunto:

bekoki, kopeta

fuĝe:

ihesi

fuĝi:

ihes egin

fulgo:

kedar

fulmlumo:

flax

fulmo:

oinaztargi, tximist, ximista

fulmotondro:

ortzi

fumo:

ke

fundo:

hondo, zola

funebro:

dolu, lutu

funelo:

inbutu, onil

fungo:

onddo, perretxiko

funkcii:

funtzionatu, ibili

funto:

libera, libra [pisua]

furaĝo:

zuhain

furo:

hudo [animalia]

furzi:

uzker egin

fuŝi:

lardaskatu

futbalisto:

futbolari

futbalo:

futbola

futuro:

etorkizun

G

gabardino:

gabardina

gado:

makailao lehor

gagato:

atxabitxi, azabatxe

gaja:

alai

gajni:

irabazi

galerio:

galeria

galjono:

galoi [neurria]

galo:

behazun, urberde

galono:

galoi [janzkia]

gamaŝo:

hazpantar, zangozorro

gambo:

hanka

ganto:

esku-larru, eskularru

gardi:

gorde, zain,du,tze

gardisto:

zaindari

gargari:

gargarak egin, gargaratu

garni:

hornitu

garnizono:

goarnizio [soldaduak]

gaso:

gas

gastejo:

ostatu

gasto:

arrotz [gela alokatu duena], ostari

gazelo:

gazela

gazeto:

aldizkari, kazeta

gazo:

gasa

gazono:

soropil [belar zaindua]

geedziĝo:

ezkontza

gefiloj:

seme-alabak

gefratoj:

aurrideak, haurrideak

generalo:

jeneral

generatoro:

generadore, sorgailu

generi:

sor,tu,tze

genezo:

genesi, sortzapen

genro:

genero

gento:

jende, herri, leinu

genuo:

belaun

georgino:

dalia

gerilo:

gerrila

gesto:

keinu

giĉeto:

leihatila [txarteldegia]

gildo:

korporazio

gimnasto:

gimnasta

gingivo:

ahobi, oi

gipso:

igeltsu

girlando:

aro, txirikorda

gitaro:

gitarra

glacio:

horma, izotz

gladi:

lisa,tu,tze, plantxatu

glando:

glandula, gurintxa

glano:

ezkur

glaso:

baso, edalontzi, godalet

glata:

lau, leun

glavo:

ezpata

glicirizo:

erregaliz

glimo:

mika [mea]

gliti:

irrist egin

globo:

bola, globo

glora:

lorios

glori:

aintzatu, goraipatu, goretsi,goreste

gloro:

aintza, ospe

glorplena:

miragarri

glorriĉa:

andredena

glumarko:

eranskailu, eranspaper

gluo:

kola, lekeda

gluteo:

ipurmami, iztermami

gluti:

irentsi

gobio:

xarbo

goeleto:

goleta [untzia]

golfo:

golfa

golo:

gol

gongo:

gong

gorĝo:

eztarri, zintzur

graco:

grazia

grado:

grado

graduala kanto:

arteko kantua

grafo:

konte

grajlo:

kazkabar [txikia]

grajno:

ale, bihi, hazi

graki:

karraka egin, urruma egin

gramatiko:

gramatika

gramo:

grama

granato:

mingrana [fruitua]

granda:

handi

granda ganto [de pilkludanto]:

xistera

grapolo:

mordo [mahats-mordo...]

graso:

urin

grati:

hazka egin

gratuli:

zoriondu

gratulon:

zorionak

grava:

garrantzitsu

graveco:

garrantzi

graveda:

haurdun

gravito:

erakartasun, grabitate

gravuri:

grabatu, landu [harriak, zura]

grefti:

txertatu

grego:

abeltalde

grenado:

eskubonba

greno:

ale [laboreak]

grimaco:

imentzio, keinu

grimpi:

eskalatu [harkaitzetan gora], igo

grinci:

hirrikinatu, karrankatu

griza:

gris

groco:

hamabi dozena

groso:

arakatz [basafruitua]

groto:

haizpe

grumbli:

marmar egin, purrust egin

grundo:

lantzeko lurra

grunti:

kurrinkatu

gruo:

garabi, kurrilo

grupo:

talde

gruzo:

hartxintxar, hartxirri

gudro:

alkitran, mundrun, ui

gumo:

goma

gurdo:

organilo

gusto:

gostu, gustu, zapore

gustumi:

dastatu

guto:

tanta

gvardio:

goardia [tropa]

gvati:

zelatan egon, zelatatu

gvidanto:

gidari

gvidi:

helarazi

Ĝ

ĝangalo:

oihan

ĝardenisto:

baratzezain

ĝardeno:

baratze, lorategi

ĝemelo:

biritxi, bizki

ĝemi:

erostatu, kexatu

ĝenerala:

orokor

ĝeni:

gogaitu, molestatu

ĝentila:

begiko, salo

ĝentileco:

kortesia

ĝermo:

ernamuin

ĝibo:

konkor [bizkarrekoa]

ĝipo:

"geep" [ibilgailua]

ĝirafo:

jirafa

ĝis:

arte, -raino

ĝis baldaŭ:

gero arte, laster arte, sarri arte

ĝis la revido:

ikusarte

ĝis morgaŭ:

bihar arte

ĝis tie:

horraraino

ĝis tie ĉi:

honaraino

ĝoji:

bozkariatu, poz,tu,te

ĝui:

dibertitu

ĝusta:

xuxen, zehatz, zuzen

ĝuste:

ederki, hain zuzen, puntuan [ordua]

H

hajlo:

barazuza, harri, kazkabar, txingor

haki:

aizkoraz moztu

hakilo:

haizkora

haladzo:

hats

halo:

areto handi, atalondo

haltejo:

geltoki

halti:

geldi,tu,tze

hardi:

gogor,tu,tze, suberatu [metalak]

haringo:

harenke [arraina]

harmoniko:

harmonika

harmoniumo:

armonium

haro:

ile

harpio:

harpia

harpuno:

arpoi, arrankazi

hasti:

azkartu, erna,tu,tze, laster egin, lehiatu, presa,tu,tze

haŭto:

azal, larru [ilerik gabea]

haveno:

kai, portu

havi:

eduki, ukan,te,nen

hazardo:

azare, kasualitate

hedero:

huntz [landarea]

heĝo:

palaxu [landare-hesia]

hejmo:

etxe [norberarena]

hejti:

bero,tu,tze [etxea, gela, labea]

hela:

argi, argitsu

helico:

helize

heliko:

barraskilo

helpi:

lagun,du,tze

helpo:

indar, lagun, laguntza

helpon !:

lagundu !

hepataĵo:

gibelki

hepato:

gibel

herbejo:

pentze

herbo:

belar

herezo:

heresia

heroldo:

albistari, heraldo, mezulari

heroo:

heroi

heziti:

aiko-maiko egon, zalantzan egon

hidrargo:

merkurio

hierarkio:

hierarkia

hieraŭ:

atzo

hipogeo:

kripta [lurpekoa]

hipotezo:

hipotesi

hirta:

latz

hirudo:

izain

hirundo:

enara

hisi:

goratu, jaso

historio:

istoria, historia

hobojo:

oboe, zahamiola

hodiaŭ:

egun, gaur

hodiaŭ matene:

goiz hontan

hodiaŭ vespere:

gau hontan, sarri

hokfadeno:

amuhari

hoko:

gako, gakotx, kizki

homo:

gizaki, gizon

honesta:

zintzo

honoro:

ohore, ospe

honti:

lotsatu

honto:

ahalke

hordeo:

garagar

hordeolo:

begitxindor, txotor

hordo:

horda

horloĝo:

erloi, erloju, ordulari

horloĝvendejo:

erloitegi

horo:

ordu, oren, tenore

hororo:

izuikara

hosana:

hozanna

hospitalo:

ospitale

hostio:

ostia

hotelo:

ostatu

hufo:

apatx

humida:

heze, hezetsu, umi

humila:

apal, umil, xume

humoro:

aldarte, umore

humura:

irringarri

humuro:

humore

hundo:

txakur, xakur, zakur

hurdo:

kanaberazko ehun

hurli:

ulu egin

Ĥ

ĥaoso:

kaos

ĥemio:

kimika

ĥimero:

ameskeria, txakurramets

ĥolero:

kolera [gaitza]

ĥoro:

abesbatza, koro, koru

I

idealo:

ideial

identa:

berdin

identeco:

nortasun

ideo:

burutapen, ideia

ikso:

ekis [X]

iksodo:

akain, kapar

iktero:

larrumin

ilo:

tresna

ilustri:

irudiz hornitu

iluzio:

irudipen

imperialo:

eserleku [ibilgailuetakoa]

impeto:

oldar, oldarpen

impliki:

inplikatu, sartu

imposto:

zerga

impresario:

enpresari [espektakuluak]

improvizi:

hitzetik hortzera [egin, esan, prestatu...]

impulso:

bulkada

imputi:

errudun salatu

inaŭguri:

hasiera eman, zabaldu

incenso:

intsentsu

inda:

ederki, on

indekso:

aurkibide

indico:

ezaugarri, seinale

indigni:

haserretu, gaitzi izan

indulgo:

barkamen

inerta:

geldo, ibilga

infanĝardeno:

haurtzaindegi

infano:

haur, mutiko, ume

infero:

infernu

inflamo:

inflamazio

ingo:

ontzi

ingredienco:

osagai

ingveno:

iztai, izterrondo

inklina:

-ra emana

inkludi:

-(e)an sartu, barne eman

inkluziva:

barne

inko:

tinta

inkvizicio:

inkisizio

ino:

eme

inspekti:

ikertu, ikuskatu

instigi:

bultzatu, eragin, zirikatu

instrui:

irakatsi

instrumento:

tresna

insulo:

uharte, irla

intelekto:

adimendu, endelegu

inteligenta:

burutsu

intenci:

zerbaitetan ahalegindu

inter:

arte, -ren artean

interesi:

interesatu

interezo:

interes, korritu [dirua]

interna:

barna

internacia:

nazioarteko

interno:

barne

interrompi:

eten

intertempe:

bitartean

intervjuo:

galdeketa

intesto:

hertze, heste

inundo:

uholde

inversa:

alderantzizko

investi:

inbertitu, inbestitu

io:

zerbait

iom da:

pixka bat

iri:

joan,te,nen

irigacii:

ureztatu

izoli:

isolatu

J

ja:

benetan, egiaz(ki)

jako:

jaka, palto

jam:

dagoeneko, honez gero

Januaro:

urtarril

jarcento:

gizaldi, mende

jarlibro:

urtekari

jaro:

urte

jasmeno:

jazmin

je ĉi tiu:

huntarik

jen:

hara, hona, hona hemen, horra

jes:

bai

jesigo:

baietza

Jesu(o) Kristo:

Jesu-Krixto

Johano la Baptisto:

Joanes-Batista

jori:

lerratu

jubilo:

alegrantzia

judo:

judu, judutar

juglandarbo:

intxaur ondo, intzaur ondo

juglando:

intxaur, intzaur

juĝi:

epaitu, jujatu

juĝo:

auzi

Julio:

uztail

juna:

gazte

Junio:

ekain

junko:

ihi

jupo:

gona

justa:

legezko, zuzen, zintzo

justico:

justizia [erakundea]

juto:

jute [landarea]

juvelejo:

joaieri

juvelo:

bitxi

juvelŝtono:

harri bizi

Ĵ

ĵaketo:

jaka [emakumezkoena]

ĵaluza:

jeloskor

ĵaŭdo:

ostegun

ĵazo:

jazz

ĵeleo:

jalea

ĵerzo:

jertse

ĵeti:

jaurtiki

ĵurnalo:

astekari, egunkari

ĵuri:

zin egin

ĵuro:

zin

K

kabano:

borda, etxola

kabineto:

kabinete

kabo:

lurmutur

kaĉo:

ahi

kadro:

bornu, inguru, marko [koadroak, bileteak]

kafo:

kafe

kafo kun lakto:

kafesne

kaĝo:

kaiola

kaj:

eta, ta

kajero:

koaderno

kajo:

kai, nasa

kaldrono:

dupina, pertz

kalendaro:

egutegi

kaliko:

kalitza, kaliza

kalio:

potasio [kimika]

kalkano:

aztal, orpo

kalkanumo:

takoi

kalko:

kare

kalkuli:

kalkulatu [zenbatu], kondatze

kalo:

maskur

kalsono:

galtzontzilo(ak)

kamarado:

lagun

kameleono:

kamaleoi

kamelo:

gamelu

kameno:

tximinia [barruko sulekua]

kamentubo:

tximinia [kebidea]

kamforo:

kanfor

kamiono:

kamioi

kampadejo:

kanpaleku

kampadi:

akanpatu

kampanjo:

kanpaina

kamparano:

baserritar

kamparo:

baserri

kampo:

zelai

kanabo:

kalamu

kanajlo:

gizatxar, zirtzil

kandelo:

kandela

kanguruo:

kanguro

kanino:

betagin

kankro:

karramarro [errekakoa]

kano:

kanabera

kanoniko:

kalonje

kanono:

kainoi, kanon

kanoto:

kanoa

kantfestivalo:

kantaldi

kanti:

abestu, kantatu

kantisto:

abeslari, kantari

kanto:

abesti, kantu

kanzono:

kantu herrikoi

kaoso:

kaos

kapabla:

gai, gauza [adjektiboa]

kapablo:

ahalmen, dohain

kapelo:

kapera

kapitalo:

domu [dirua], kapital

kapo:

buru

kaporalo:

kabu

kaprico:

gurari, nahikari

kaprido:

pitika

kaprino:

ahuntz

kapro:

ahuntz

kapti:

harrapatu

kapuceno:

kaputxino

kapuĉo:

kapelera, txano

kara:

garesti, maite

karafo:

bonbil, damasa, pitxarra

karapaco:

krosko, oskol

karbo:

ikatz

kardelo:

karnaba [txoria]

kardinalaj punktoj:

lau haizeak

kardono:

gardu [jatekoa]

karesi:

ferekatu, laztandu

Karesmo:

Garizuma

karitato:

karitate

karmino:

karmin

karnavalo:

ihauteri

karno:

haragi [ez jatekoa], mami [fruituak]

karnovora:

haragijale

karobo:

ilar txiki, txintxil

karoto:

azenario

kartludo:

mus, truk

karto:

karta [jokoa], mapa, txartel

karto-disdonanto:

karta egile

kartoĉo:

kartuxa

kaskado:

urjauzi

kaskedo:

katxutx

kasko:

kasko

kaso:

diru-kutxa

kastanjeto:

kastainuela

kastelo:

gaztelu

kasto:

etorki, kasta

kaŝi:

gorde,tu,tze, izkutatu

kaŝtano:

gaztaina

katedralo:

eliza nagusi

katedro:

katedra, prediku alki

kateno:

katea

kato:

gatu, katu

katolika:

katoliko

kaŭĉuka:

gomazko

kaŭĉuko:

kautxu

kavaliro:

zaldun [noblea]

kavalkado:

kabalgata

kavo:

husgune, hutsarte

kazerno:

kaserna, koartel

kazo:

kasu [gramatika]

ke:

-(e)la, zeren

keglo:

birla, bolo

kelkaj:

batzu

kelkfoje:

noiztenka

kelnerino:

zerbitzari

kelnero:

zerbitzari [jatetxean eta]

kelo:

soto

kemio:

kimika

keno:

suzi, zuzi

kerno:

funtsezko zati, hezur [fruituak], nukleo

kerubo:

kerubin

kesto:

kaxa

kial ?:

zerendako ?

kiam:

noiz

kie:

non

kiel:

bezala, nola

kien ?:

nora ?

kies:

hauien, heien

kikero:

barbantzu, txitxirio

kilo:

gila, kilo

kilogramo:

kilo

kilometro:

kilometra

kinejo:

zinema

kino:

zine(ma)

kio:

zer

kiom:

zenbat

kioma:

zenbat

kiraso:

halakret, koraza

kirli:

eragin, irabiatu

kirurgio:

kirurgia

kisi:

musu eman

kiso:

musu

kitelo:

hautsetako [janzkia]

kiu:

haren, nor, zein

klabo:

gabiko, porra

klaki:

klak egin [hatzez]

klapo:

balbula, pistoi [musika]

klara:

argi, ulerkor

klariono:

klarin, turuta

klarneto:

klarinete

klasika:

klasiko

klaŭno:

pailazo

klaŭzo:

klausula

klavo:

tekla

klemo:

borne [fisika]

klera:

ikasi, eskolatu, kulturadun

klimato:

klima

klingo:

aihotz, tragatz

klini:

alderatu, makurtu

klinko:

krisket

kliŝo:

klitxe

klopodi:

ahalegindu, saiatu

klostro:

kalostrape

kloŝo:

kanpai [zeozer gordetzekoa]

klubo:

talde

kluki:

kakara egin

knabino:

neska

knabo:

mutil

knari:

karrankatu, kirrinkatu

knedi:

oretu [landu, oreak egin]

koakso:

kokikatz [ikatza]

koboldo:

iratxo

kobro:

kobra

kodo:

kode

kojno:

ziri [gailua]

kokardo:

txori apaingarri [janzkia]

kokcinelo:

Mari-gorri

koketa:

mariapain, perxenta

kokidaĵo:

oilasko

kokido:

oilasko, xito

kokinejo:

oilotegi

kokino:

oilo

koko:

oilar

kokoso:

koko

kokso:

aldaka, gerri

koksosto:

hanka hezur

kolbaso:

hestebete, hesteki, lukainka

kolbo:

-ipurdi [eskupeta-ipurdi eta]

kolĉeno:

lepoko

kolekti:

bil,du,tze

kolera:

haserre

koleri:

haserretu

kolero:

haserre

koliero:

lepoko [bitxia]

kolo:

lepo, sama

kolokvo:

elkarrizketa [jendaurrekoa]

kolombo:

uso

kolonelo:

koronel

kolono:

habe, zutabe

koloro:

kolore, margo

kolumno:

kolumna idatzi, soldaduilada

kolumo:

ator lepo, idune

kombi:

orrazta,tu,tze

kombilo:

orraze

komediisto:

antzerkilari

komedio:

komedia

komenci:

has,i,te

komenco:

hasiera, hastapen

koment(ari)i:

komentatu

komerci:

salerosi

komforto:

konfort

komisiono:

batzorde, komisio

komitato:

batzorde, komite

komizo:

enplegatu, morroi, otsein

kompari:

alderatu, erkatu

kompata:

urrikalmendutsu

kompati:

gupitu, urrikaldu

kompato:

bihotz on, urrikal

kompleksa:

askotariko, konplexu, zail

komplezi:

poz eman, -ren gustua egin

kompliki:

konplikatu, zaildu

komplimento:

konplimendu

komponisto:

musikaegile

kompreni:

konpreni,tu,tze, ulertu

kompreso:

lotoihal

kompromiti:

konprometatu

komuniki:

komunikatu

komunio:

jaunartze [erlijioa], komunione

koncerto:

kontzertu

kondamni:

kondenatu

kondamno:

kondena

kondiĉo:

baldintza

kondolenci:

dolumina agertu

kondolenco:

doluminak

kondukopermesilo:

ibilagiri

konduti:

maneiatu, portatu

konfesi:

goratu, kofesatu

konfidenco:

ixilmandatu

konfidi:

-az fido izan, fidatu

konfiti:

konfitura(k) egin

konforma:

irizkide, uste bereko

konfuzi:

nahasi, nahastu

konfuzo:

nahigabe

koni:

ezagut,u,ze

konjako:

koñaka

konjug(aci)i:

jokatu [aditzak]

konkeri:

konkistatu

konko:

maskor

konkuri:

lehiatu, norgehiagoka aritu

konsekri:

kontsakratu, sagaratu [erlijioa]

konsekvenco:

ondorio

konsenti:

onartu, onetsi

konservi:

kontserbatu

konsideri:

aintzat hartu, begira

konsigni:

jarri, kontsignatu

konsili:

aholkatu

konsilo:

aholku

konsisti (el):

-(e)z osaturik egon, -(e)k osatuta egon

konstati:

egiaztatu

konsterni:

harritu, izutu

konstrui:

eraiki

konsultado:

kontsulta

kontaĝi:

kutsatu

kontenta:

pozik

konto:

kondu, kontu [zenbakiak]

kontoro:

bulego [lantegikoa]

kontraŭ:

-ren aurka, -ren parean, parrean

kontribui:

lagundu, laguntza eman

konturo:

ingurumari, ingurune

konuro:

papagaitxo [txoria]

konuso:

kono, pinaburu

konvena:

egoki

konverĝi:

bateratu, konbergitu

konversacio:

mintzabide, solas

kopii:

kopiatu

korbo:

otarre, saski

kordo:

soka [musika]

korekti:

zuzendu

korespondi:

elkarri idatzi

koridoro:

pasabide, pasilu

korko:

kortxu

kornico:

erlaitz [eraikinetako apaingarria]

korniko:

belabeltz [hegaztia]

korno:

adar [abereak, musika]

koro:

bihotz

korpo:

gorputz, soin

korpuso:

soldadu-talde

korseto:

kortse [jantzia]

korto:

etxarte, patio

kortuŝi:

hunkitu

korvo:

bele

kosti:

kostatu [ahalegina, dirua]

kostumo:

jantzi [lurraldekoa, berezia], soineko

kotleto:

kostaleta, kosteleta, txuleta

koto:

lohi, lokatz

kotono:

kotoi

koturno:

galeper, pospolin [hegaztia]

koverto:

azal [eskutitzak], estalki

kovi:

arraultzeak berotu, txitatu

kovri:

estal,i,tze

kovrilo:

estalgi

krabo:

itsas karramarro

kraĉi:

ttu egin, txu egin

krado:

burdin-hesi, burdinsare

krajono:

arkatz, lapitz

kraki:

karraskatu, kirrika egin

krampo:

kizki, parentesi ikur

kranio:

burezur, buruhezur, kaskezur

krano:

tutxulo, txorrota

kravato:

gorbata, lepoko

kreanto:

egile

kredanto:

fededun

kredi:

sineste, sinetsi, uste ukan

kredo:

fede, sineste, uste

krei:

egin,te,nen, ezar,ri,tze

kreolo:

kreolar

krepo:

krespa

krepusko:

oskorri

kresk'i (-igi):

hazi

kreto:

klera, klarion

krevi:

zapart egin [lehertze txikia]

kribri:

baheztatu, galbahatu

krii:

oihu egin

kriko:

gatu [mekanikoa]

krimo:

hilketa

krio:

deiadar, oihu

kripla:

elbarri [zeozer moztuta duena], maki

kristana:

girixtino

Kristnasko:

Eguberri

Kristo:

Kristo, Krixto

krizo:

krisialdi

kroĉi:

eseki, krokatu

krom:

-(e)z gain

krome:

ere

krono:

koroa, korona

kropo:

kokospe, okozpe, papo

kruco:

gurutze

krucumi:

kurutzefikatu

kruciĝejo:

bide kurutze, karrikarte

kruĉo:

lusuil, murko, pegar

kruda:

gordin, larri, takar, trauskil, zakar

kruela:

anker, gupidagabe

kruro:

hanka, zango

krusto:

azal(gogor), zarakar

kruta:

harkaiztsu, harkaitzu

kubo:

kubo [matematika]

kubuto:

ukondo

kudri:

jos,i,te

kufo:

buruko, kofia

kuglo:

bala

kuirarto:

sukaldaritza

kuirejo:

sukalde

kuiri:

egosi, erre,e,tze, janaria ondu, kuzinatu

kuiristino:

sukaldari

kuiristo:

sukaldari

kuko:

gozoki, pastel

kukolo:

kuku

kukurbo:

kalabaza, kui

kulerego:

zali

kulero:

goilare, koilera, zalixka

kulpa:

errudun

kulpo:

falta

kulto:

kultu [erlijioa]

kun:

-kin, -rekin

kun mi:

nerekin

kun tiu:

hunekin

kun vi:

zuen baitan, zurekin

kune:

elgar, elkarrekin

kuniklo:

lapin, untxe

kupolo:

kupula [sapai borobil]

kupro:

kobre

kupulo:

kupula [botanika]

kuraci:

gaisoak zaindu

kuracilo:

sendagailu, sendaki, sendakin

kuracisto:

mediku, sendagile

kuraĝa:

adoretsu, ausart

kurba:

kurbo, makur

kuri:

arineketan egin, korrika egin

kuristo:

lasterkari

kuro:

lasterka

kurteno:

gortina

kuseno:

burko

kuŝi:

etzan [etzanda egon]

kutima:

ohizko

kutimo:

ohitura

kuvo:

upa, upela

kuzino:

kusina

kuzo:

kusi, lehengusu

kvankam:

nahiz eta

kvar:

lau

kvar ventoj:

lau haizeak

kvarca:

kuartzadun

kvarcent:

laurehun

kvarco:

kuartzo

kvardek:

berogoi, berrogei

kvarono:

laurden

kvartalo:

auzo

kvasto:

borla

kvazaŭ:

ba... bezala, bezala

kverelo:

auzi

kverko:

haritz

kvieta:

geldi

kvin:

bost

kvincent:

bostehun

kvindek:

berogoi-ta-hamar, berrogei-ta-hamar

kvintalo:

kintal

kvite !:

kitto !

kvociento:

koziente

L

labori:

lan egin

laboristo:

langile

laboro:

lan

labro:

lubina

laca:

nekatu, unatu [adjektiboa]

lacerto:

musker

lacigi:

ahitu

laciĝi:

ahitu, neka,tu,tze

laĉo:

lokarri

lado:

latorri, metalezko xafla

lafo:

laba

lago:

laku

lakeo:

lekaio

Lakta Vojo:

esne-bide, Santio-bide

lakto:

esne

laktuko:

letxu, uhaza

lama:

herren, maingu

lameno:

lamina, xafla

lamenti:

kexatu, zinkurinatu

lampiono:

kriseilu

lampiro:

ipurtargi

lampo:

lanpara

lana:

artilezko

lanco:

lantza

lando:

herri, herrialde, sorterri

lango:

mihi

lano:

artile

lanterno:

eskuargi, linterna

lanugo:

biloxka, ilupa, plumoi

lardo:

urdai

larĝa:

zabal

larmo:

malko

lasi:

utz,i,te

lasta:

azken

latrino:

kakategi, ponda

laŭ:

arabera, -ren arauera, -ren ildotik, -ren ustez

laŭdi:

goraipatu, goratu, laudatu

laŭdo:

gorespen, laudorio

laŭro:

ereinotz, erramu

lavbutiko:

garbitegi

lavendo:

izpiliku [landarea]

lavi:

garbi,tu,tze, ikuz,i,te

leciono:

ikasgai

leda:

larruzko

ledaĵejo:

larrutegi

ledo:

larru

legendo:

legenda

legi:

irakur,ri,tze

legomĝardeno:

baratze

legomo:

barazki

leĝo:

lege

lekanto:

margaita lili

leki:

miazkatu

lenso:

lente

lento:

dilista

lentugo:

orezta, orin

leporo:

erbi

lernantino:

ikasle

lernanto:

ikasle

lernejo:

eskola

lerni:

ikas,i,te

lerta:

abil, iaio, trebe

lesivo:

lixiba

letero:

eskutitz, gutun, letra

levi:

altxatu, jaso,tu,tze

leviero:

eskuhaga, zataga

leviĝi:

jeiki,i,tze, piztu

leviĝo:

piztea

levuro:

altxagarri, legamia

libelo:

sorginorratz, txitxiburduntzi [intsektua]

libera:

aske, libra, libre

liberigi:

begira

librejo:

liburudenda

libro:

liburu

lieno:

bare

lifto:

igangailu, igogailu

ligi:

lot,u,ze, uztartu

ligilo:

lokarri

lignaĵisto:

zurgin

ligno:

egur, zur

likva:

isurkor, jariakor

limako:

bare

limfo:

linfa

limo:

muga

linda:

pollit

lingvo:

hizkuntza

linio:

lerro, marra

linko:

katamotz

lipo:

ezpain

listo:

zerrenda

litero:

hizki, letra

lito:

ohe

litro:

pinta

littuko:

mihise

liuto:

laute [musika-tresna]

lo !:

bai !

lobo:

lobulu

logi:

arrobatu, gatibatu

loĝejo:

bizitegi

loĝi:

-(e)an bizi izan

loĝio:

palku [antzokian]

lojala:

franko, leial, zintzo

loka:

tokiko

lokalizi:

aurkitu, kokatu, lekutu

loko:

leku, toki

lokomotivo:

lokomotore

lokusto:

matxinsalto

lolo:

iraka [landarea]

longa:

luze

longatempe:

luzaz

lorno:

kataloxa

luanto:

maizter

ludanto:

jokolari

ludi:

jo [musika], jolastu, josta,tu,tze

ludkarto:

karta

ludo:

joko

ludoj:

hamarrekoak

ludomo:

alokagai

lui:

aloka,tu,tze, alokeran hartu

luigi:

alokeran eman

lukano:

arkamelu

lukso:

luxu

lukti:

borrokatu

luli:

kulunkatu, sehaska kulunkatu, sehaskari eragin, zabunkatu

lulilo:

sehaska

luma:

argitsu

lumbo:

bizkar

lumi:

argi,tu,tze, argi egin

lumo:

argi

lundo:

astelehen

luno:

ilargi

lupeo:

lupa

lupino:

eskuzuri, ostaxe [landarea]

lupo:

otso

luprezo:

alokairu

luti:

soldatu

luzerno:

alfalfa, argibelar

M

maceri:

beratu

maĉeto:

aihotz

maĉi:

mamurtu, murtxikatu

magazeno:

biltegi, erostetxe handi

magneto:

iman

magnezio:

magnesio

magnezo:

magnesia

mahagono:

kaoba

maizo:

arto

majesta:

errege gisako, haundioso

majesto:

handitasun

Majo:

maiatz

majstro:

gidari, irakasle, maisu

makleri:

bitartekoa izan, tartekoa izan

makulo:

lohidura, plapu, zikin

malantaŭ:

gibelean

malantaŭen:

gibelera

malbela:

itsusi

malbona:

gaixto, txar, zar

malbone:

gaizki

malbono:

gaitz

maldekstra:

ezker

maldika:

mehe

malfacila:

zail

malfeliĉo:

zorigaitz

malfermita:

ireki

malflusa:

jautsi

malforta:

ahul

malfrua:

berant

malgaja:

trixte

malgranda:

tiki

malgrasa:

argal

malgraŭ ke:

nahiz, nahiz eta

malhela:

ilun

malica:

amarruti, maltzur

maljuna:

zahar

maljuna fraŭlino:

mutxurdin

maljuniĝi:

zahar,tu,tze

mallarĝa:

estu, hertsi

mallerta:

dorpe

mallonga:

labur, motz

mallongigi:

labur,tu,tze

malluma:

ilun

mallumigi:

itzal,i,tze

malmola:

gogor

malmulte:

guti

malmultekosta:

merke

malnova:

zahar

malpermeso:

debeku

malpeza:

arin

malplena:

huts

malplenigi:

hustu, huts,tu,te

malpliigi:

guti,tu,tze

malproksima:

urrun

malpura:

lohi, zikin

malpurigi:

zikin,du,tze

malrapide:

emeki, polliki

malriĉulo:

behartsu

malsana:

eri

malsano:

min

malsato:

gose

malseka:

umi

malsimila:

ezberdin

malsupre:

behera

malsupreniri:

jauts,jausi,ten

malŝargiĝi [akumulatoro]:

hustu

malto:

malta

malvarma:

hotz, hoztu

malvarmigi:

hotz,tu,te

malvarmiĝi:

hotz,tu,te

malvarmumo:

marranta

malvo:

mamukio [landarea]

mamo:

diti, ugatz

mamoj:

bularrak

mamzono:

bularretako

mandareno:

mandarin

mandiblo:

baraila, matel-hezur

manekeno:

maniki

manĝaĵo:

janari

manĝi:

jan,te,nen

manĝilaro:

baxerak

manĝoĉambro:

jangela

maniero:

era, modu, molde

manifesti:

adierazi

maniko:

mahanga, mahuka [jantziena]

manki:

falta ukan, peitu izan

mano:

esku

manovri:

maniobratu

manplato:

ahur

mantelo:

beroki, kapa, mantu

mantilo:

mantila [jantzia]

manuskripto:

eskuizkribu

mapo:

mapa

marbordo:

kosta

marcipano:

mazapan

marĉandi:

errekardaritu, tratuan aritu

mardo:

astearte

marĝeno:

bazter, marjen [liburugintza]

marioneto:

txontxongilo

markizo:

markes

marko:

ezaugarri, marka, marko [dirua], seinale

marmelado:

marmelada

marmoro:

marmol

maro:

itsaso

marŝalo:

mariskal

marŝi:

ibil,i,tze

martelo:

mailu

martiro:

martir

Marto:

martxo

masklo:

ar

masko:

mozorro

masonisto:

hargin

mastro:

jabe, nagusi, ugazaba

maŝino:

makina

matena:

goizeko

matene:

goiz

matenmanĝo:

askari, gosari

mateno:

goiz [sustantiboa], goizalde

materiala:

materiala

materio:

gai

mato:

zerria [behea estaltzekoa]

matraco:

koltxoi

matura:

heldu, ondu, zori

maturiĝi:

zohi,tu,tze

maŭro:

mairu

meblo:

altzari

medaliono:

medailoi

medalo:

domina

medikamento:

sendaki, sendakin

medolo:

muin

meĥanikisto:

mekanizier

melaso:

melaza

melduo:

mildiu [mahatsondoaren gaitza]

meleagro:

indioilar

melki:

deitzi, eraitsi, jaitsi [esnea]

melo:

azkon, azkonar

melongeno:

berenjena

mem:

bere

membro:

atal, kide

memori:

gogan hartu, gogoan izan, gogoratu, oroit,u,ze

memorigo:

orroitgarri

mencii:

aipatu

mendi:

enkargatu, eskari egin

menso:

gogo [burukoa]

mensogi:

gezurra esan

mentono:

bidar, kokots

meringelo:

arraultzasuspilo, merenge

meriti:

merezi ukan

merito:

merezi

merkredo:

asteazken

merlango:

merlenka [arraina]

merlo:

birigarro [txoria], zozo [txoria]

merluĉo:

legatz

mesaĝo:

mezu

meso:

meza

mespilo:

mizpira [fruitua]

meti:

ezar,ri,tze, ipini, jarri

metio:

lanbide, ogibide

metro:

metra

mevo:

kaio, antxeta

mezo:

erdi

mezuri:

neurtu

mezuro:

hein, neurri

mi:

ni

mia:

ene, nere, neure

miaj:

nere, neure

mielo:

ezti

mieno:

aurpegiera

migdalo:

almendra, arbendola

migri:

migratu

miksi:

nahasi, nahastu

mil:

mila

milda:

bigun, ezti, on, leun

milde:

emeki

mildeco:

bihotz on, gozoa

milico:

milizia

milimetro:

milimetra

miliono:

milioi

milito:

gerla, guda

milo:

milako bat

miloj:

milaka

milvo:

miru [hegaztia]

minaci:

mehatxatu

minaco:

mehatxu

minus:

guti, ken (-)

minuto:

minuta, minutu

miraklo:

mirari

miri:

harritu

mirinda:

miresgarri

mise versfari:

poto egin

misio:

misio

mistero:

mixterio

mitulo:

muskuilu

mizero:

gabezia, miseria

mobilizi:

mobilizatu

modelo:

mota

modera:

moderatu

modifi:

aldarazi, aldatu

mokao:

moka [kafea]

moki:

iseka egin

mola:

bigun, maigu

monaĥo:

fraide

monato:

hil, hilabete

mondo:

mundu

monero:

xehe

mono:

diru

monricevi:

kobratu

monstro:

munstro

monto:

mendi

montri:

erakus,tsi,ste

montrilo:

orratz

monujo:

moltsa

monumento:

orroit-harri

mordi:

hozka egin

morgaŭ:

bihar

morgaŭo:

biharamun

morti:

hil

mortigi:

hil

mortinto:

hil

morto:

heriotza, hiltze

la Morto:

herio

moruo:

makailao, makalau

moruso:

marzuza [zuhaitzekoa]

moskeo:

mezkita

motoro:

motur

movbildoj:

marrazki bizidun

movi:

higi,tu,tze, mugi,tu,tze

mueli:

eho, zehatu

muĝi:

baurrez aritu [behia eta]

muko:

muki

multa:

anitz, asko

multe:

anitz, biziki, frango, sobera

multekosta:

kario

multfoje:

anitz aldiz

mumio:

momia

munti:

muntatu

murdi:

erahil

murego:

harresi

muro:

harresi, horma, orma, pareta

musko:

goroldio

muskolo:

giharre

muslino:

muselina

muso:

sagu

mustelkato:

gatu pitots

muŝo:

euli

muta:

mutu

muzelo:

mustur

muzeo:

erakustoki

muzikisto:

musikari

muziko:

musika, soinu

N

nacio:

nazio, sorterri

naĝi:

igeri egin, igerika egin

naĝo:

igerika

naiva:

amarrugabe [gizakia], gizaixo

najbaro:

auzoko

najlo:

iltze

najtingalo:

urretxindor [txoria]

napo:

arbi

naski:

haurra sorterazi, sor,tu,tze

naskiĝi:

jaio, sor,tu,tze

natrio:

sodio [kimika]

naturo:

natura

naŭ:

bederatzi

naŭdek:

larogoi-ta-hamar

naŭzo:

bihotzerre, goitigale, goragale

navigi:

nabigatu

navo:

zutoiarte [eraikinetakoa]

nazo:

sudur

ne:

ez

ne dankinde !:

deusetaz, ez da zeren

neado:

ezetza

neatendita:

ustegabeko, ustegabean

nebulo:

laino, lano

necesa:

beharrezko

necesejo:

komoditateak

neceso:

behar

neebla:

ezin, ezinezko

neebligi:

traba,tu,tze

neglekto:

lazakeri

neĝo:

elur

neinda:

ez on, ezdeusa

nek:

ez... ez...

neniam:

nehoiz, sekulan

nenie:

nihon

nenio:

deus

neniu:

batere, nehor

nepino:

biloba

nepo:

biloba, iloba

nepre:

nahita(nahi)ez, nahitez

nervo:

nerbio

nervoza:

nerbiotsu [medikuntza]

nesto:

habia, kabia, ohantze

nesufiĉa:

eskas

nevino:

iloba

nevo:

iloba, loba

ni:

gu

nia:

gure

nigra:

beltz

nigra tabulo:

arbel

nilono:

"nylon"

nizo:

belatx, belatz, gabirai [hegaztia], xaplatx

nobela:

noble

nobla:

jator, prestu, sotil

nocio:

nozio

nodo:

korapilo

nokto:

gau

noktomezo:

gauerdi

noktosurtuto:

soingaineko

nombro:

zenbaki

nomo:

deitura, izen

nordo:

ipar

noto:

nota [musika], ohar

nova:

berri

nova jaro:

urte berri

novaĵoj:

berriak

Novembro:

azaro, hazaro

nu:

beno, tira

nuanco:

ñabardura

nuba:

goibel

nubo:

hodei

nubokovrita:

goibel

nuda:

biluzi

nugato:

turroi

nuklea:

nuklear

nukso:

intxaur, intxaur antzeko fruitu [gaztaina, urra...], intzaur

nul(o):

huts, zero

numero:

zenbaki [kalea, aldizkariak...]

nun:

orain

nuntempa:

oraiko

nupto:

ezteiak

nur:

bakarrik, besterik ez, soilik

O

oazo:

oasi

obei:

esana egin, men egin, obeditu

objekto:

gauz

obsedo:

itsumen, obsesio

observi:

behatu

obstina:

burugogor, setatsu, temati

obstino:

lehia

odori:

usaina bota, usandu

odoro:

usain

ofendi:

samur,tu,tze

ofendiĝi:

samur,tu,tze

ofendo:

hoben

oferaĵo:

eskaintza

oferi:

eskain,i,tze, opatu

ofero:

eskaintza, opari, sakrifizio

oferti:

eskain,i,tze, eskaintza egin [diru-gaitan]

oficiro:

ofiziale [milizia]

ofta:

naharo

ofte:

askotan, maiz, sarri(tan)

ok:

zortzi

okazi:

gertatu

okcidento:

mendebal

okdek:

larogoi, laurogei

Oktobro:

urri, urria

okulo:

begi

okupiĝi:

ihardun

okzalo:

lekabelar [landarea]

oleandro:

heriotz-hori [landarea]

oleo:

olio

omaĝo:

ohoresku, omenaldi

(pluv)ombrelo:

euritako

(sun)ombrelo:

ekitako

ombro:

itzal

omleto:

arrautzopil, tortila

ondado:

uhin

ondo:

uhain, uhin

oni:

... da [izenorde inpertsonala]

onklino:

izeba

onklo:

osaba

opinii:

-ri eritzi, uste ukan

opinio:

uste

oponi:

aurka egin, jarki

oportuneco:

aukera

opuntio:

mairupiku [landarea]

ora:

urrezko

oranĝo:

laranja, lirainja, liranja

ordeno:

ordea [erlijiosoa]

ordinara:

arrunt

ordo:

ordenaketa [egokitasuna], ordenu

ordoni:

agindu

orelo:

belarri

orelringo:

belarritako

orfo:

umezurtz

organizi:

antolatu, eratu

orgeno:

organo [musika tresna]

orgojlo:

harrokeria, harropuzkeria

oriento:

ekialde

origano:

aspeten [landarea], loragino

orkolora:

urre kolore

ornamaĵo:

edergailu

ornami:

apain,du,tze

oro:

urre

oscedi:

aharrausi egin

oscedo:

aharrausi

osto:

hezur

ovo:

arraultze

ovoblanko:

zuringo

ovoflavo:

gorringo

ovulo:

arraultxe, obulu

P

paco:

bake

pafi:

tiro egin, desarratu

pafilo:

harma, zizpa

pagi:

ordain,du,tze

paĝo:

orrialde

pajlo:

lasto

paketo:

paket, paketa

paki:

paketatu

pala:

hits, hitx, zurbil

paletro:

paleta [pintatzailearena]

palinuro:

otarrain

paliso:

taket, tantai

palmo:

palmondo

palpebro:

betazal

palto:

(soin)gaineko [janzkia]

palumbo:

basuso, mendiuso

pano:

ogi

pansaĵo:

lotura

pantalono:

galtzak

pantoflo:

abarketa, txinel

papago:

loro, papagaio

papavo:

lobelar [landarea]

papero:

paper

papilio:

pinpilinpauxa, tximeleta

Papo:

Aita-Saindu

paradokso:

paradoxa

parafo:

errubrika, izenpe

paragrafo:

lerroalde

paraŝuto:

jauskailu

pardoni:

barka,tu,tze

pardono:

barkamendu

parenco:

ahaide, senide

parentezo:

parentesi

parkere:

buruz [jakin]

parko:

parke

paro:

pare

paroĥestrejo:

apeztegi

paroĥo:

parrokia

parolado:

mintzaldi

paroli:

hitz egin, mintza,tu,tze

parolo:

hitz

partio:

alderdi [politika], partida

partnero:

kide

parto:

atal, zati

partopreni:

har,tu,tze, parte hartu

pasaĝero:

bidaiari

pasero:

txolarre [txoria]

pasi:

igaro, iragan,te,nen, pasatu

pasifloro:

pasiolore [landarea]

pasinta:

iragan

pasintan ...on:

joan den ...an

pasintjare:

iaz, jaz

pasio:

grina, pairamen, pasio

pasiono:

pasioa [erlijioa]

Pasko:

Bazko

paskvilo:

paskin [idatzia]

pasteĉo:

txintxorta, txitxarropil

pastelo:

pastila

pastro:

apez

paŝi:

ibili

paŝti:

larratu

pato:

zartagin, zartain

patriarko:

aita

patrino:

ama

patro:

aita

Patro Nia:

Gure Aita

patrolo:

patruila

paŭsi:

kalkatu

pavilono:

pabilioi

pavimo:

zoladura, zoru

pavo:

pauma [hegaztia]

peco:

zati

pedelo:

jagole [eliza, eskola, epaitegia], zaindari

pediko:

zorri

pejzaĝo:

inguru, paisaia

pekema:

bekatore

peki:

bekatu egin

peko:

bekatu

pelto:

larru [jantzitarakoa]

pelvo:

pelbis, upeltxo [ez sakona]

pendanta:

zintzilik

pendi:

zintzilik egon

peni:

ahalegindu

peniko:

pintzel

peniso:

zakil

peno:

ahalegin

pensi:

pentsatu

pensio:

pentsio [ordaina]

pensiono:

apopiletxe, ostatu, pentsione

penso:

gogo, gogoeta

Pentekosto:

Mendekoste

penti:

damutu

pentraĵo:

erretaula, margola

pentri:

pintatu

pentristo:

margolari

pepi:

txio-txio egin

per:

bidez, bitartez, -(e)z [instrumentala]

per kio ?:

zerekin ?, zertaz ?

perado:

ararteko

perdi:

gal,du,tze [zeozer]

perdriko:

eper

perei:

galdu, hil

perforta:

bortitz

perko:

perka [arraina]

perlamoto:

nakare

permesi:

baimendu, utzi

perpleksa:

harritu, txunditu [adjektiboa]

persekuti:

-ren atzetik joan, -ri jarraiki

persiko:

mertxika, muxika [fruitua]

persono:

pertsona

peruko:

ileorde

peseto:

pezeta

pesi:

pisatu [pisua jakitekoa egin]

petegi:

apalik eskatu, othoitz egin

petego:

otoitz

peti:

eskatu, erregutu, galdatu

peto:

otoitz

petolema:

bihurri

petoli:

ihutika ibili, jauzika ibili

petrolo:

petrolio

petroselo:

perrexil

peza:

pisu

peza [varmo]:

sapa

pezi:

pisatu [pisua ukan]

pia:

elizkoi, jainkotiar

piedbato:

ostiko

piedfingro:

behatz

piedo:

oin, zango

piedpilko:

futbola

pigo:

mika [hegaztia], sugetxori

pigra:

alfer, nagi

piĵamo:

pijama

pikedo:

pikete

piki:

zizt egin [erleek], ziztatu, kosk egin [sugeek], zizt egin, kosk egin [intsektuek], dzinkatu [eguzkiak], xehatu [egurra], galdu [janedanak], erre [asunek, jakiek], hazkura eman [azalean], tenk egin [amuan arrainak], kitzikatu [suak]

pilgrimi:

erromes joan

piliero:

oinarri

pilkbatilo:

palantxa, sare

pilkluda halo:

trinket

pilkludanto:

pilotari

pilkludejo:

pilota leku, plaza laxo

pilkludo:

zesta punta

pilkludo per malgranda ganto:

joko garbi

pilko:

balona, pilota

pilo:

pila [elektrikoa]

pilolo:

pilula

piloto:

pilotu

pinĉi:

imurtxi egin, txatxamurka egin

pinglo:

buruorratz

pingveno:

pinguino

pinto:

gailur, punta

pioĉo:

piko

pipo:

pipa

pipro:

biper, piperrauts

piprujo:

biperrontzi

pirarbo:

udare ondo

piro:

madari, udare

pirogo:

piragua

pisti:

birrindu, xehekatu

piŝto:

enbolo, pistoi

pitoreska:

ikusgarri [literaturan], pintagarri

pizo:

ilar, itxilar

placo:

enparantza, plaza

plaĉi:

atsegin ukan, gustatu

plado:

azpil [plater handia]

plafono:

sapai

plaĝo:

hondartza

plando:

oinazpi, oinzola

plandumo:

zola

planko:

behe, zoru

planto:

landare

plasto:

plastiko

plastro:

txaplata

plata:

lau, zapal

plateno:

platino

plebo:

behemaila(koak) [gizartean]

pledi:

auzitan aritu

plej:

-(r)ik ...-ena [superlatiboa]

la plej:

gehien

Plejaltulo:

Jaungoiko

plekti:

espartzatu [soka], kordondu, txirikordatu [ilea]

plena:

bete [adjektiboa], oso

plendi:

kexatu

pleto:

erretilu

plezuro:

atsegin, plazer, plazere

pli:

-ago, gehi, gehiago

pli bona:

hobe

pligrandigi:

handitze

plilongigi:

luza,tu,tze

plisaĵo:

plegu

plisi:

tolestu, tolestura asko egin

pliso:

plegu

plori:

negar egin

plu:

gehiago [denbora]

plugi:

goldatu

plumbo:

berun

plumo:

luma

pluraj:

batzu

plus:

gehi (+)

pluvego:

erauntsi

pluvi:

euria egin, euria izan

pluvmantelo:

gabardina

pluvo:

euri

pluvombrelo:

aterkin

(pluv)ombrelo:

euritako

po:

-(e)ko [urteko, orduko... hainbeste], -na [bina, hiruna]

poĉi:

arraultzeak egosi [koskolik gabe]

poento:

pundu, puntu [jokoa, kirola], tanto

poeto:

olerkari

poezio:

olerki

pokalo:

kopa

policano:

ertzain, poliziaka

policisto:

ertzain, poliziaka

polico:

ertzaintza, polizia

poligloto:

eleaniztun

polpo:

olagarro

poluri:

arradatu, leundu

poluso:

polo inguru [geografia]

polvo:

hauts

pomarbo:

sagar ondo

pomo:

sagar

pomvino:

sagarno

ponardo:

sastagai

ponto:

zubi

popolo:

herri [jendea], jende

por:

gatik, -(r)entzat, -t(z)eko

por mi:

enetzat

por ni:

guretzat

por si mem:

berentzat

por vi:

zuentzat

porcio:

anoa, zati, zatiko

pordisto:

atezain

pordo:

ate

poreo:

porru

porko:

txerri, urde

porti:

eraman

portigi:

ereman

portreto:

erretratu

posedanto:

jabe

posedi:

eduki, poseditu, ukan

post:

buruan, gero

postaĵo:

gibel

poste:

gero

posteno:

kargu [lanean], (koka)leku, postu [soldaduena]

postlasi:

utz,i,uzte

postuli:

eskatu, exijitu

postmorgaŭ:

etzi

posttagmeza:

arratsaldeko

posttagmezo:

arratsalde

poŝo:

poltsiko, sakela

poŝtmarko:

seilu

poŝto:

posta [zerbitzua]

poto:

lapiko, pote

povi:

ahal, ahal ukan/izan, ezin ukan/izan

povo:

ahal

povra:

gaixo

pozi:

jarri [argazkiak eta egiteko]

pravi:

arrazoia ukan

precipe:

batez ere, lehenik

preciza:

xuxen, zehatz

prediko:

prediku

preferi:

hobetsi, nahiago ukan, nahien ukan

prefikso:

aurrizki

preĝejo:

eliza

preĝi:

errezatu, eskatu, otoitz egin, othoitz egin

preĝo:

otoitz

preleganto:

hitzegile

prelego:

hitzaldi

prema [varmo]:

sapa

premi:

estutu, zapaldu

premii:

saritu

preni:

atzeman, har,tu,tze, heldu

prepari:

preparatze

prepariĝi:

presta,tu,tze

presi:

inprimatu

preskaŭ:

ia, ia-ia, kasik

preskribo:

errekeitu

preta:

gertu, prest

preter:

-az bestalde, -ren aurretik

prezentado:

aurkezpen

prezenti:

antzeztu, aurkez,tu,te, erazagutu

prezidanto:

buru, lehendakari [elkarteak eta]

prezidento:

lehendakari [herri burua]

prezo:

prezio, salneurri

pri:

-ri buruz

princo:

printze

printempo:

bedatse, udaberri

pririgardi:

begira,tu,tze

priserĉi:

iker,tu,tze

pro:

-entzat, gatik, -(r)engatik

pro tio:

hortakotz

profeto:

profeta

profilo:

perfil, soslai

profita:

on

profito:

hobari, onura, probetxu

profunda:

barna, sakon

projekcio:

projekzio

prokrasti:

atzeratu, berandutu

proksima:

hurbil

proksime:

hurbil

promeni:

ostera egin, paseatu

promesi:

agindu, hitz eman

pronomo:

izenorde

prononci:

ahozkatu

propagandi:

propaganda egin

propagi:

barreiatu, hedatu

propra:

-(r)en [neurea, berea...]

prospero:

goresmen

prostitui:

lizundu, pailardatu

protekti:

begira, zaindu

provi:

proba,tu,tze

provianti:

hornitu [jakiz]

provizi:

hornitu [beharrezko gauzak eman]

provizora:

behinbehineko

provo:

ahalegin

prozo:

hitz lau, prosa

prudenta:

zogi, zuhur

prujno:

antsigar

prunarbo:

aran ondo

prunelo:

basaran

pruno:

aran

prunti:

mailegatu, utzi

pruvi:

frogatu

publiko:

jende, publiko

pugno:

ukabil

pugo:

ipurdi

pulio:

pirrila, txirrika

pulmo:

birika

pulo:

arkakuso

pulovero:

trikota

pulvo:

bolbora, sutauts

pulvoro:

hauts

puni:

zigortu

punkto:

puntu [gaia, idaztekoa, lekua]

punta:

dentelazko

punto:

dentela

pupo:

panpin, txontxongilo

pura:

garbi, xahu

purigi:

garbi,tu,tze

puŝi:

bultz egin, bultzatu

puto:

osin, putzu

putoro:

ipurtats [animalia]

putri:

ustel,du,tze

R

rabato:

beherapen [prezioetan]

rabi:

lapurtu [indarkeriaz], ostu

raboti:

marrusketatu [zura]

radaro:

arradare

radiko:

erro, sustrai

radio:

irrati, tximist [fisika]

rado:

errota, gurpil

rafano:

errefau [barazkia]

rafini:

birfindu, findu

rajdi:

zamalkatu

rajti:

ahal ukan [baimenaz]

rajto:

eskubide

rakedo:

arrabila, xare

raketo:

altxaferu, suziri, txapligu

rakonti:

kondatu

rampi:

herrestan ibili, narraztu

ranca:

kerra, min, mindu

rando:

ertz, hegal

rapida:

arin, azkar, bizi, bizkor [adjektiboa], laster

rapide:

laster

rapidi:

erna,tu,tze, presa,tu,tze

raporti:

informatu

raso:

arraza, askazi

rato:

arratoi

raŭka:

erlats

raŭpo:

beldar [harra]

ravi:

hetxizatu, liluratu

ravino:

erroitza

razi:

bizarra kendu

razilo:

bizargailu

razkremo:

bizar arrapo

re-:

berritz, gero

recepto:

errekeitu

redukti:

erreduzitu [kimika], laburtu, meneratu, menperatu, murriztu, txikiagotu [neurritan], txikitu, urritu

regali:

harrera ona egin

regi:

agindu, gobernatu, jaurri

regi en:

erabili

regiono:

lurralde

registri:

graba,tu,tze

regno:

erresuma, estatu, herri, nazio

regulo:

arau

reĝisori:

antzez,tu,te

reĝo:

errege

reklamo:

iragarki

rekrei:

altxatu

rekruto:

errekluta

rekta:

zuzen

relikvo:

erlikia

relo:

errail

remaĉi:

esnaurka ari

remburso:

errenboltso, postordain

remizo:

autotegi

renesanco:

errenasaintza [aroa]

renkonti:

-(r)ekin topo egin

reno:

errain, giltzurin, giltzurrin

renversi:

alderantzikatu, irauli

repertuaro:

aukera, zerrenda

reprezenti:

errepresentatu, ordezkatu

respondi:

erantzun, ihardets,i,e

restaĵo:

hondar

resti:

egon,te,nen, geratu

restoracio:

jatetxe, ostatu

reto:

sare

reveni:

itzul,i,tze

revizi:

aztertu, ikertu

revizii:

aztertu, ikertu

revuo:

aldizkari

rezervi:

erreserbatu, gorde

rezulti:

ondorio ukan

ribelema:

bihurri

ribeli:

errebelatu, erreboltatu

ricevi:

eskura,tu,tze, hartu, jaso

riĉa:

aberats

ridi:

barre egin

rifuĝi:

babestu

rifuzi:

arbuiatu, errefusatu

rigarde al:

begira

rigardi:

begira,tu,tze, behatu

rigardo:

so

rikolti:

uzta,tu,tze, uzta bildu

rikolto:

uzta

rilato:

erlazio

rimarki:

atzeman,konturatu, nabaritu, ohartu

rimeno:

hede, uhal

ringo:

eraztun, ereztun

ripaĵo:

kostaleta, kosteleta

ripari:

antola,tu,tze, konpon,du,tze, molda,tu,tze

ripo:

sahets, saihets

ripozi:

atseden hartu

ripozo:

atseden

riproĉi:

aurpegira bota, destaina egin, erantzute egin

riski:

arriskatu

rivero:

erreka, ibai

rizo:

arroz

robo:

txabusina, zaia

roboto:

errobot

rokmuziko:

rok

roko:

haitz, harkaitz

romano:

elaberri, nobela

rompi:

hauts,i,te, puskatu, zati,tu,tze

rondo:

borobil, elkarte, itzuli, korru, moltzo, zirkulu

rosmareno:

erramu [landarea]

roso:

ihintz

rostaĵo:

erreki

rosti:

erre, xigortu [labean, sugarretan]

rostro:

sudur [elefantea eta], ziztagailu [erlea eta, burukoa]

roto:

konpainia [milizia]

rozo:

arrosa, larrosa

rubando:

xingola, zinta

rubo:

hondakin, zabor

rubuso:

mazusta

rugbeludanto:

rubilari

rugbeo:

rubia, "rugby"

ruĝa:

gorri

rukti:

ahopats egin, korrokada egin

rukuli:

kurruka egin [usoek], urruma egin

ruli:

biribilkatu, itzulikatu

rumo:

erron [edaria]

rust'igi (-iĝi):

herdoildu

rusto:

herdoil, uger

ruza:

maltzur

S

sabato:

larunbat

sablo:

harea, hondar

sabro:

sable [arma]

safrano:

azafrai

sagaca:

azkar, oharti

sago:

gezi

saĝa:

zentzudun

sako:

poltsa, zaku

salato:

entsalada, entselada

saliko:

sahats [zuhaitza]

salikoko:

ezkira

salmo:

izokin [arraina]

salo:

gatz

salto:

jauzi

salujo:

gatzontzi

saluti:

agur egin

saluton:

agur

salvo:

salba [milizia]

sama:

berbera [guztiz berdina], bereko

sana:

osasuntsu

sandviĉo:

ogitarteko

sango:

odol

sangokolbaso:

odolki

saniĝi:

senda,tu,tze

sankta:

dohatsu, garbi, saindu

Sankta Spirito:

Izpiritu Saindu

sanktigi:

saindutu

sanktulo:

saindu

sano:

osagarri, osasun

sapo:

xaboi

sardelo:

xardin

sardino:

sardina, xardin

saŭco:

saltsa

save:

zuzen

savi:

salbatu

savo:

on, salbamendu, salbatze, zorion

sceno:

eskena

scienco:

zientzia

scii:

jakin,te,en

scivolo:

jakinmin

se:

baldin, baldin ba-, ba-

sed:

baina, bainan, baizik

sedativo:

eztigailu

segi:

zerratu

seĝo:

aulki, kadera

seka:

idor, lehor

sekalo:

zekale

sekci:

ebaki, moztu [izakiak]

sekcio:

sail [erakundeetan eta]

sekigi:

idor,tu,tze, xuka,tu,tze

sekiĝi:

xuka,tu,tze

sekretariino:

idazkari

sekretario:

idazkari

sekundo:

segundu, zegunda

sekura:

begira, seguru [arriskurik gabea]

sekureco:

osasun

sekvestri:

bahitu

sekvi:

jarrai [atzetik], jarrai [ondoren etorri]

selekti:

aukeratu, hautatu

selo:

zela

semajno:

aste

semi:

erein,te

sen:

barik, gabe

senatenda:

ustegabe

senco:

norabide, zentzu

sendi:

bidali, igorri

sendube:

dudarik gabe

senfina:

betiko

senmakula:

garbi, itzalgabe

senpage:

dohain

senso:

zentzumen [usaimena eta]

senti:

sentitu

sento:

hunkipen

sep:

zazpi

sepdek:

hirurogoi-ta-hamar

Septembro:

irail

serafo:

zerutiar

serĉi:

bila,tu,tze

serĝento:

sarjentu

serioze:

benetan, serioski

sero:

gazur, sero [odoletakoa]

serpento:

suge

seruro:

sarraila, zerraila

servantino:

neskato, zerbitzari

servanto:

zerbitzari

servicoŝranko:

mankalase

servistino:

sehi

servisto:

sehi

servoknabino:

neskato

ses:

sei

sescent:

seiehun

sesdek:

hirurogei, hirurogoi

sezono:

sasoin, urtaro

sfero:

esfera

sfinkso:

esfinge

sia:

bere, beren

sidi:

eserita egon, jar,ri,tze

sieĝi:

setiatu

sigeli:

lakreztatu, zigilatu

signalo:

seinale

signifi:

erran nahi, esanahia ukan

signo:

ezagutgarri, zeinu

silenta:

isil

silenti:

isildu

silko:

zeta, ziriko

simbolo:

sinbolo

simila:

berdintsu

simpatia:

begiko, maitagarri

simpla:

sinple

sin turni al:

behatu

sincera:

franko

singulto:

zotin

sinjorino:

andere

sinjoro:

jaun

sino:

altzo, golko

sintezo:

sintesi

siropo:

xarabe

sismo:

lurrikara

sitelo:

ontzi, treska [ur ontzia]

situacio:

egoera

skadr(on)o:

eskoadroi [milizia]

skalo:

eskala [fisika, musika]

skarpo:

"echarpe" [jantzia]

skatolo:

kutxatila

skii:

eskiatze

skio:

eskia

skizo:

lehen lerroak, zirrimarra

skolopo:

oilagor [hegaztia], oilagorra, pekada

skrapi:

arraspatu, karrakatu

skribaĵo:

idazki

skribi:

idatz,i,te

skribilo:

idazgailu

Skriboj:

Liburu Saindu

skui:

astindu

skulpti:

landu [harria eta], zizelkatu

skurĝo:

arbazta, zartailu

skvamo:

ezkata

slipo:

fitxa [artxibokoa]

smirgo:

esmeril

sobra:

edan-urri [pertsona], jan-urri, sabelestu

socio:

erkidego, gizarte

sodo:

sosa [kimika]

soifi:

egarri izan, egarriak egon

soifo:

egarri

sojlo:

alartze, atalarri, bortalaitzin

soklo:

oinarri [estatuak]

soko:

nabar [goldearen zatia]

sola:

bakar

solena:

ospatsu, solemne

soleo:

mihiarrain [arraina]

solisto:

bakarlari

solvi:

konpondu, burutu [arazoak, kontuak...], disolbatu, urtu [kimika]

somero:

uda

sonĝi:

amets egin

sonori:

soinu egin

sopiri:

etsipenez oroitu, hasperen egin [galdutako zerbaiteagatik]

sorbi:

hurrupatu, zurrupatu, xukatu, xurgatu

sorĉi:

sorgindu

sorto:

patu, suerte, zorte

sovaĝa:

basa, basati

sovaĝa kapro:

basauntz

spado:

ezpata

sparadrapo:

tirita

speciala:

berezi

specialeco:

berezitasun

specifi:

espezifikatu, zehaztu

speco:

espezie, moeta, mota

spegulo:

ispilu, mirail

spektaklo:

ikuskari, ikuskizun

spico:

espezia [sukaldaritza]

spiko:

-buru [galburua, artaburua...], buruska

spiono:

ispioi

spiri:

arnasa hartu, arnastu

spirito:

arima, izpiritu

spiro:

hatsa

splito:

ezpal, printza

spongo:

belaki, esponja

sportejo:

kiroldegi

sportisto:

kirolari

sporto:

kirol

sprita:

burutsu, zirtolari [barregarria]

sprono:

ezproin

spuro:

arrasto, oinatz

stablo:

asto [arotz eta pintoreena], lanerako mahai-aulkiak

stabo:

aintzindari laguntzaileak [ejerzitoen betebeharretan laguntzeko ofizial-taldea], laguntzaile nagusiak [administralgoan, alderdietan...]

stacidomo:

geltoki

stagni:

gelditu [ura eta], presatu

stalo:

borda, ikuilu, korta

stampi:

estanpatu [erliebez], moldeztatu

stango:

makil, pertika

stano:

eztainu

staplo:

biltegi

staranta:

zutik

stari:

zutik egon

stativo:

euskarri

stebi:

makinaz josi

steleo:

hilarri

stelo:

izar

sterko:

sats, zimaur

sterni:

hedatu, zabaldu

stevardo:

zerbitzari [untzi eta hegazkinetan]

stilzo:

trikimako

stiri:

gidatu [gidagailuak]

stomako:

estomaka, urdail

stoplo:

galtzu, uztondo

stranga:

arraro, bakan

strateto:

karrixka

strato:

kale, karrika

strebi:

ahalegindu, saiatu

streĉa:

tinko

streĉi:

atezatu, teinkatu [teink eginda jarri]

streki:

marra egin, marratu

striko:

greba

strobilo:

pinaburu

struto:

ostruka [hegaztia]

studentino:

ikasle

studento:

ikasle

studi:

estudiatu, ikas,i,te

stulta:

ergel, memelo, tonto

stumbli:

behaztopatu, estraputz egin

stumpo:

-ondo [besondo, hankondo...]

stupo:

amuko, iztupa

sturno:

arabazozo [txoria]

sub:

azpi-, azpian, behere, manuz, -pean, pean

subaĵo:

azpi

sube:

behe

subjupo:

zaiazpiko

sublima:

zeruko

subskribi:

sina,tu,tze

substanco:

izaite

subŝtofo:

horradura

subtrahi:

kenketa egin

suĉi:

miazkatu, xurgatu

sudo:

hego, hegoalde

suferado:

hiltze, pasione

suferi:

jasan, nozitu, pairatu, sofri,tu,tze

sufiĉa:

nahikoa

sufiĉe:

aski, frango, nahiko

sufikso:

atzizki

sufloro:

esale [antzerkia], zuzentzaile

sufoki:

ito,o,tze

sugesti:

iradoki

sukceno:

anbar hori [bitxia]

sukcesi:

kausi,tu,tze

sukero:

azukre

suko:

jus

sulfuro:

azufre

sulko:

ildo

sumigi:

gehitu

sumo:

batuketa

suno:

eguzki

(sun)ombrelo:

ekitako

super:

gainean, -(r)en gainean [ikutu gabe]

superstiĉo:

sineskeria

supo:

eltzekari, salda, zopa

supozi:

aiherrak eman, uste ukan

supre:

goian

supren:

altxa

supreniri:

altxa, igan,te,nen

supro:

gain, kasko

supujo:

eltze

sur:

gainean, -(r)en gainean [ikutzen]

surda:

entzungor, gor

surfaco:

azalera, gainalde, gainazal

surogato:

ordezko [produktua]

surtuto:

(soin)gaineko

suspekti:

barruntatu, susmatu

suspiri:

hasperen egin

suvereno:

subirano

svarmi:

samaldatu, samaldan mugitu [jendetza]

svelta:

lerden, lirain

sveni:

konortea galdu

svingi:

altxatu, goratu [aidetan zeozer astindu; banderak eta], jaso, jaurtiki

Ŝ

ŝablono:

molde, neurgailu, plantila, txantiloi

ŝafaro:

artalde

ŝafidaĵo:

bildoski

ŝafido:

bildots, bildotx

ŝafisto:

artzain

ŝafo:

ahari, ardi, zikiro

ŝajni:

eman, irudi,tu,tze

ŝako:

xake

ŝalo:

txal [janzkia]

ŝanco:

zorte

ŝanĝi:

alda,tu,tze

ŝargi:

kargatu [armak, gailuak, pilak, makinak]

ŝarĝi:

kargatu, zamatu

ŝarko:

marrazo, tiburoi

ŝati:

estimatu, onetsi, preziatu

ŝaŭmo:

bits

ŝelko:

tirante [janzkia]

ŝelo:

azal, kusku, oskol

ŝerci:

txantxetan aritu

ŝildo:

iragarki, izkutu

ŝimi:

lizundu

ŝinko:

urdaiazpiko, xingar

ŝipo:

itsasontzi, ontzi, untzi

ŝiri:

tarrat egin, urratu

ŝirmi:

babestu, gorde, zaindu

ŝirmo:

ateri

ŝlosi:

giltzaz itxi

ŝlosilo:

giltza

ŝminki:

makilatu

ŝmiri:

koipeztatu

ŝnuro:

lokarri, soka

ŝnurtiro:

soka tira

ŝoseo:

errepide

ŝovelilo:

pala

ŝpari:

aurreztu

ŝpini:

ardaztu, irun

ŝpruci:

agertu, azaldu, sortu [indarrez likidoak]

ŝranko:

arasa, armairu

ŝraŭbo:

torloju

ŝtalo:

galtzairu

ŝtato:

estatu

ŝteli:

lapurtu, ostu

ŝtipo:

egur [sutarakoa], kirten, lerdo, ohol [sukaldaritza]

ŝtofo:

ehun, oihal

ŝtonhakisto:

harrijasotzaile

ŝtonminejo:

harrobi

ŝtono:

harri

ŝtopi:

butxatu, gainezkatu, itxi, sareztatu [oihalak, josiz]

ŝtormo:

ekaitz, ekaitza

ŝtrumpo:

galtzerdi

ŝtuparo:

eskalera

ŝtupetaro:

zurubi

ŝtupo:

maila [eskailera]

ŝuldanto:

zordun

ŝuldi:

-ri zor ukan, zorrak ukan

ŝuldo:

zor

ŝultro:

besaburu, espalda, sorbalda

ŝuo:

oinetako, zapata

ŝuti:

bota, zabaldu [solidoak, aleak]

ŝvebi:

erakan egon, hegan kulunkatu, planeatu

ŝveli:

handitu [gauzak, gorputzatalak], hantu

ŝviti:

izerdi egin

T

tabako:

tabako

tabakujo:

toxa

tabakvendejo:

tabako bulego, tabakotegi

tabano:

ezpara, iteuli [eltxoa]

tablo:

mahai

tablojdo:

kaxeta

tabulo:

ohol, taula, xafla

taĉmento:

destakamentu [milizia]

tafto:

tafetan [zetazko oihala]

tagmanĝi:

askal,du,tze, bazkal,du,tze, gosal,du,tze

tagmanĝo:

askari, bazkari, gosari

tagmezo:

eguerdi

tago:

egun

tago antaŭ:

bezpera

tagon postmorgaŭ:

etzidamu

tajdo:

marea

tajloro:

joskin, jostun

tajpi:

makinaz idatzi

taksi:

tasatu, zenbatu

taksio:

taxi

talaro:

toga [janzkia]

talio:

gerri

talpo:

sator

tamen:

alabaina, alabainan, haatik, hala ere, ordea

tani:

larruak ondu

tapeto:

tapiz

tapiŝo:

alfonbra, oinpeko

tasko:

betebehar, eginbehar, zeregin

taso:

gatelu, katilu, kikera

taŭgi:

-rako balio ukan

taŭro:

zezen

tavolo:

estratu, geruza

teamo:

talde [kirola]

teatraĵo:

antzerki

teatro:

antzoki

tedi:

aspertu, gogaitu, nekatu

tegi:

azaleztatu, forruztatu

tegmento:

teilatu

tegolo:

teila

teko:

paper-zorro

teksi:

eho

telefonbudo:

telefondegi

telefoni:

telefonatik deit

telefonlibro:

telefona urtekari

telefono:

telefona, telefono

telegramo:

telegrama

telero:

azita, plater

televidilo:

telebista, telebixta

televido:

telebista

temo:

gai

tempio:

loki

tempo:

asti, denbora

tenaca:

ekile, euskor, zail

tenajlo:

kurrikak, orrikak

tendaro:

kanpaleku

tendro:

ikatz-bagoi [trenak]

teni:

eduki [eskuan, utzi gabe], ukan

tenisludanto:

tenizlari

teniso:

teniza

tenti:

tentatu

tento:

tentamendu

teo:

dute, te

tepida:

epel

teraso:

zabaltza

teretaĝo:

zunolde

termito:

termita

termoso:

termo [botila]

terni:

doministikun egin, usin egin

tero:

lur

terpomo:

lusagar, lursagar, patata

teruro:

izu, lazdura

testiko:

barrabil

testudo:

dortoka

tial:

horrengatik

tial ke:

zeren

tiam:

orduan

tiamaniere:

hala

tie:

han, hor

tie ĉi:

hemen

tiel:

hala, hola, horrela

tiel (... ke):

hain

tiel same:

berdin

tien:

hara

ties:

horren

tigo:

zakil, zurtoin

tikli:

kili-kili egin

tilio:

ezki [landarea]

timema:

herabeti

timi:

beldur izan, izi,tu,tze

timiano:

tuma [landarea], xarbot

timo:

beldur, herabe

tindro:

ardagai, ardai

tinkturi:

tinda,tu,tze

tinkturo:

tindagai

tinti:

tilin egin [hotsa]

tinuso:

atun [arraina], hegalabur

tio:

hori, hura

tio ĉi:

hau

tiom:

bezainbat, hainbat, hainbeste, hanbat

tiom kiom:

bezain

tiri:

tira egin

tiu:

haren, honen, hori, hunen, hura

tiu ĉi:

hau

tolo:

mihise, oihal

tomato:

tomate

tombejo:

hilerri

tombo:

hilobi

tomboŝtono:

hilarri

tondi:

motz,tu,te, moztu [guraizez, inauskaiz]

tondilo:

haixturrak, zizel

tondro:

ortotz, ortzantza, trumoi

tonelo:

tona

torĉo:

suzi, zuzi

tordi:

bihurtu, okertu

torento:

turrusta

torni:

torneatu

tornistro:

motxila

torto:

talo

tosti:

topa egin

tra:

-(e)an barrena, -(e)an zehar, -(e)tik, zehar

trabo:

haga

trafi:

jopuntua jo [tiroz jo]

trairi:

zeharkatu

trajno:

tren

trajto:

aurpegiera

traktoro:

traktorra

tramo:

tren [hiri barrukoa]

tranĉaĵo:

xerra, zafla

tranĉeo:

luebaki

tranĉi:

moztu [aiztoz, gilotinaz...]

tranĉilo:

aizto, ganibeta, kanibeta

tranĉilrazilo:

bizar-nabela

trankvila:

ixil, lasai

trans:

zehar

transepto:

eliz-besoak [arkitektura]

transformiĝi:

bihurtu

transiri:

zeharkatu

tre:

arras, biziki, guziz, oso, txit

tredi:

haria sartu [jostorratzean], harildu, hariztu

trejni:

entrenatu

tremi:

dardar egin

trempi:

blaitu, militu [uretan], urase

treni:

arrastaka eraman, narraztatu

treti:

galkatu, ostikoperatu, zapaldu

tri:

hiru

tria:

hirugarren

tribordo:

istribor

tricent:

hirurehun

tridek:

hogoi-ta-hamar

trideko:

hogoi-ta-hamar bat

trifoje:

hiru aldiz

trifolio:

hirusta, iruzta

trikoto:

puntu-lan, trikot, trikota

trilo:

txiruliru, txorrotxio

trinkaĵo:

edari

trinki:

edan,te,nen

triono:

heren

tripiedo:

hiruroineko

tripoj:

tripaki

trista:

trixte

tritiko:

gari, ogi

triunuo:

trinitate

tro:

-egi, gehiegi, sobera

trobadoro:

koblakari

trogo:

aska, azpira, oraska

troleo:

trole [elektrizitatea]

trompi:

ziria sartu

trotuaro:

espaloi, oinbide

trovi:

aurki,tu,tze

trudi:

behartu, erazi

trulo:

plaunkai [igeltsarien tresna]

trunko:

enbor

truo:

zilo, zulo

truto:

amuarrain

tualeto:

garbigaiak, garbitresnak [norberarenak]

tubero:

tuberkulu

tufo:

adats, xerlo

tuj:

berehala, segidan

tuko:

zapi

tulipo:

tulipan

tuno:

tona

turbano:

durbante [janzkia]

turbo:

ziba [jostailua]

turdo:

biligarro, zozo [txoria]

turmento:

oinaze

turni:

biraerazi, biraka jarri

turniro:

torneo

turo:

dorre

turto:

usapal [hegaztia]

tusi:

eztul egin

tuso:

eztul

tuŝado:

hunkipen

tuŝi:

hunki,tu,tze, ikutu

tuta:

guzi, oso, osoa

tuta tero:

mundu zabal

tute:

zeharo

U

ujo:

ontzi

ulekso:

ote

ulmo:

zumar [zuhaitza], zumarra

ulno:

kana [neurria], kubitu [hezurra]

ululi:

ulu egin

umbiliko:

xilko, zila, zilbor

unco:

ontza [pisua]

ungego:

atzapar

ungo:

atzapal, hatzazal

unu:

bat

unu kvinono:

bostetarik bat

unu sesono:

seietarik bat

unu triono:

hiruetarik bat

unua:

lehen

(la) unua:

lehenengo

unua tago de la jaro:

urtats

unueco:

batasun

unufoje:

behin

unugenerata:

bakar

ununura:

soil

uragano:

haizerauntsi

urbestro:

auzapez

urbo:

hiri

urbodomo:

herriko etxe

urĝi:

hertsatu, premia ukan, presa eman

urso:

hartz

utila:

erabilgarri

uverturo:

obertura

uzi:

erabili

uzurpi:

kendu

Ŭ

V

vaflo:

barkilu [jakia]

vagi:

noraezean ibili

vaka:

huts

vakcini:

txertatu

vaki:

hutsik egon, libre egon [lekua, lanpostua]

vakso:

argizari, ezko

vakuo:

hustasun, hutsarte

valizo:

balixa, fardel

valo:

haran, ibar

valori:

balio ukan

valoro:

balio

vando:

holtz, trenkadura

vane:

alferrik

vanelo:

hegabera [hegaztia]

vango:

masail, matela, matrail

vanilo:

bainila

vanta:

ezteus, huts

varbi:

lerroka erazi, sarterazi [soldadu eginerazi]

varii:

aldatu

variolo:

nafarreri [gaitza]

varma:

bero [adjektiboa]

varo:

merkatalgai, salgai

varti:

haurrak zaindu

vartistino:

haurtzain

vartisto:

haurtzain

vasalo:

sujet

vaska:

euskal

vato:

goata, kotoi, kotoin

vazo:

ontzi

vegeta folio:

hosto

vegeti:

landare gisa bizi izan

vejno:

zain

vekhorloĝo:

iratzargailu

veki:

iratzar,tu,tze, iratzarri

vekiĝi:

iratzar,tu,tze

vekto:

txonpel-haga [pisugailuaren atala]

veleno:

larrutxa, txalarru [papera]

velki:

eihartu, zimeldu

veluro:

herenile, ileguri [oihala]

vendejo:

saltegi

vendi:

sal,du,tze

vendisto:

saltzale

vendota:

salgai

vendredo:

ostiral

venĝi:

mendekatu

veni:

etor,ri,tze, hel,du,tze

venki:

garaitu

venonta:

geroko, hurren

venontan ...on:

heldu den ...an

vento:

haize

ventoli:

haizeztatu

ventro:

sabel

vepro:

sasitza, sastraka

vera:

benetako, egiazko

verda:

berde, orlegi

verda fazeolo:

ilar leka

verdaj fazeoloj:

leka

verdigro:

kobre-azetato [kimika]

vere:

bai, zinez

verkisto:

idazle

verko:

idazlan

vermiĉelo:

fideo [jakia]

vermo:

har

verniso:

berniz

vero:

egia

versisto:

bertsolari

verso:

bertso

verso-improvizisto:

bertsolari

verŝajne:

naski

verŝi:

isuri, ixur,i,tze

vertebro:

orno

vertico:

erpin

vertiĝo:

burtzoraldi, zorabio

veruko:

garatxo

vespermanĝi:

afal,du,tze

vespermanĝo:

afal-ondo, afari

vespero:

arrats, arratsalde

vesperto:

saguzar

vespo:

liztor

vestaĵo:

jantzi, soineko

vestejo:

jantzitegi

vesti:

jantz,i,te

vestiĝi:

jantz,i,te

vesto:

jantzi, soineko

veŝto:

gerrontze, txupin [jantzia]

vetero:

eguraldi

veti:

apustu egin, dema egin

veturi:

ibilgailuz ibili

veziko:

puxika

vi [pluralo]:

zuek

vi [singularo]:

zu

vi [singularo, neformala formo]:

hi

via:

zuen, zure

viaj:

zure

viando:

haragi [jatekoa]

vico:

erreskada, ilada

videbla:

ageri

vidi:

ikus,i,te

vido:

bixta

vidvino:

alarguntsa

vidvo:

alargun

vigla:

arin, bizi, ernai, kementsu

vikario:

bikario

vilaĝo:

herri [etxegunea]

vilo:

bilo, ilexka

vinagro:

ozpin

vinberejo:

mahasti

vinbero:

mahats

vindi:

bendatu

vino:

ardo, arno

vintro:

negu

violo:

bioleta [landarea], lili ubel

violono:

arrabita, bibolin

vipo:

zartailu

vipuro:

sugagorri

vir-:

ar

virbovo:

zezen

virga:

birjin-, birjinar

virgulino:

birjina

virino:

emazte

viro:

gizon(ezko)

virŝafo:

marro

virto:

birtute

viŝi:

garbitu, lehortu [igurtziz], xuka,tu,tze

vito:

mahasti

vitro:

beira

viva:

bizi

vivanta:

bizi

vivi:

bizi,i,tze, bizi izan

viviganto:

bizi-emaile

vivigi:

biziarazi

vivo:

bizi, bizitze

vivoĉambro:

egongela

vizaĝo:

aurpegi

viziero:

bisera [janzkia]

viziti:

bisitatu, ikus,i,te, ikustatu

vizito:

ikuska

voĉo:

ahots, boza

vojaĝi:

bidaiatu

vojeto:

bidexka

vojimposto:

bidesari

vojo:

bide, errepide

vokado:

dei

voki:

deit, deitu, hots egin

voko:

dei

volbo:

arkupe, ganga [arkitektura]

voli:

nahi, nahi ukan

volo:

nahi

volonte:

gogo onez, gogotik, plazerrekin

volumeno:

bolumen [neurriera]

volumo:

liburuki, tomo

volvi:

bildu

vomado:

goitika

vomi:

goitikatu, oka egin

vortaro:

hiztegi

vortico:

ubil, zurrunbilo

vorto:

hitz

vosto:

buztan, isats

vualo:

belo, errezel

vulkano:

sumendi

vulpo:

azeri

vulturo:

putre, sai

vundi:

zauritu

vundo:

zauri

Z

zebro:

zebra

zeloto:

amorratu, burubero, gogatsu

zingibro:

zingiber [landarea]

zinko:

zink

zipo:

kremailera, zirrikitu

zono:

gerriko

zorgi:

-(a)z arduratu, -(a)z kezkatu, -gatik kezkatu

zumi:

burrunba egin, zunzun egin

Ĉefaj fontoj :

Guide de conversation Français-Basque, Euskalzaleen Biltzarra, Elkar, Donostia, 1988

Pour la Messe au Pays Basque, Anglet, 1965

Sankta Eŭkaristio, Internacia Katolika Informejo, Tilburg, 1967

Eliru la eŭska al sun' ! en eŭska kverko, n-roj 3, 4, 5, Eŭska Esperanto-Asocio, Vitoria-Gasteiz, 1993-1994

Oinarrizko Hiztegia/Baza Vortaro en Esperantoa Ikasgai, Aitor Arana, Hotz, Legazpi, 1990

Konsultitaj verkoj :

Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto, Sennacieca Asocio Tutmonda, Paris, 1970